مونا هاشمی - دانشجوی کارشناسی ارشد ارتباط تصویری، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی ناصرخسرو ساوه، ایران.

در آثار هنر ایرانی- اسلامی، نوشتار به عنوان یک عامل اثرگذار و دارای ساختاری انتزاعی می تواند دربردارنده ذهنیات و درونیات در ارایه اثری گرافیکی باشد. خطاطی علم خط و رعایت قواعد است و خوشنویسی چگونگی ترکیب و حسن همجواری حروف در کنار هم می باشد. تایپوگرافی جلوه تصویری دادن به حروف است و فونتوگرافی شیوه ای است که از حروف از پیش آماده شده در قالبهای رایانه ای استفاده میگردد و طراح گرافیک با توجه به شعور و آگاهی بصری که از همنشینی، روی هم سوار شدن حروف، فضاهای مثبت و منفی حروف و در نهایت تغییر یک حرکت بصری یا عنصر بصری در حروف تایپی را اتخاذ میکند، به جلوه ای بصری وگرافیکی در حروف دست می یابد. پژوهش حاضر در کنار بررسی جلوه ها و قابلیتهای بصری- گرافیکی فونتوگرافی، سعی در ارایه ی چگونگی چیدمان های حروف از پیش آماده شده با توجه به قابلیت حروف و هدف طراح در یک متن را دارد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری کتابخانه ای و آرشیوی در پی پاسخگوی به چالشهای ذهنی نویسندگان است درقالب دو سوال است:1- جلوه های بصری فونتوگرافی چیست 2- چگونه می توان از این قابلیتها در ارایه آثار گرافیکی بهره برد نتایج پژوهش نشان می دهد که چهار شاخصه ی کاربرد حروف در ایران که شامل خطاطی، خوشنویسی، تایپ ستینگ، فونتوگرافی و حروف نگاریست، هر کدام در پی ارتقا و تعالی بخشی بصری و محتوایی حروف را دارد. با توجه به بررسی های انجام شده، فونتوگرافی شیوه تکنیکال و ابزاری در جهت کاربرد حروف از پیش آماده است. از این روی نمیتوان گفت که هنرمند گرافیست در فونتوگرافی حروف را خلق نموده است، بلکه به شیوه ابداع سعی بر آن دارد تا جلوه ای فانتزی و تزیینی از چیدمان حروف را ارایه دهد.

قابلیتهای بصری- گرافیکی، فونتوگرافی، حروف ایرانی