جمال الدین مهدی نژاد - دانشیار، عضو هیات علمی گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.
حمیدرضا عظمتی - استاد تمام، عضو هیات علمی گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.
علی صادقی حبیب آباد - دانشجوی دکتری تخصصی معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

هدف معماری برانگیختن احساسات در جهت مثبت و معنوی؛ جهت خلق بناهایی است برای رفع نیازهایی مانند آسایش، آرامش معنوی، امنیت، زیستن و... است. این پژوهش سعی دارد با بررسی راهبری مولفه های حسی (شنوایی، بویایی، لامسه، بینایی) و تاثیر آن بر درک حس معنویت در معماری داخلی مساجد بپردازد. روش تحقیق از در بخش اول از نوع توصیفی و در بخش دوم از نوع پیمایشی و از نظر نوع هدف کاربردی است. جامعه آماری دانشجویان تحصیلات تکمیلی ورودی 96 دانشگاه های سراسری تهران در رشته مهندسی معماری است که حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 186 نفر انتخاب شده است. تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS21 و AMOS و جهت آزمون فرضیه ها از تحلیل مسیر و Bootstrap بهره گرفته شده است. نتایج حاصله از این پژوهش نشان میدهد که در مولفه های بینایی، بویایی و شنوایی بر درک حس معنویت تاثیر معناداری داشته است؛ همچنین در مولفهی لامسه بر درک حس معنویت بر اساس تحلیل داده ها رابطه معناداری مشاهده نشده است.

معماری معنوی، مساجد اسلامی، الگوها، مولفه حسی