هادی فلاحی - پژوهشگر پژوهشکده سیاستگذاری علم، فناوری و صنعت دانشگاه صنعتی شریف،
غلامحسین حسینی نیا - دکتری تخصصی آموزش و ترویج کشاورزی، استادیار دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران،

امروزه با توجه به ناکامی های گسترده در زمینه توسعه روستایی مقوله کارآفرینی به عنوان یکی از ضرورت ها و الزامات برنامه های توسعه روستایی، جایگاه و اعتبار ویژه ای یافته و الزام سیاستگذاری هدفمند و برنامه ریزی برای توسعه کارآفرینی در بخش روستایی بر مبنای شناخت دقیق عوامل موثر بر آن به نحو فزاینده ای از سوی پژوهشگران و دولتمردان کشورهای مختلف مورد تاکید قرار گرفته است. تحقیق حاضر با هدف پاسخگویی به این مسیله انجام شده است که عوامل اصلی موثر بر توسعه کارآفرینی در سطح نواحی روستایی شهرستان منوجان کدامند و در نگاهی کلی الگوی اثرگذاری این عوامل بر کارآفرینی در بخش روستایی چگونه است این تحقیق پژوهشی کیفی است که با استفاده از رهیافت نظریه داده بنیان، ضمن بازشناسی ابعاد و ارکان فضای کسب و کار روستایی شهرستان منوجان (منطقه مورد مطالعه)، عوامل موثر بر کارآفرینی روستایی را در سطح این منطقه شناسایی کرده و در راستای افزایش کارآمدی و بهره وری سیاست ها و برنامه های نهادهای توسعه گر کارآفرینی روستایی، مدلی مفهومی از عوامل استخراجی ارایه نموده است. برای این منظور نمونه ای مشتمل بر 15 عضو، از سه گروه کارآفرینان روستایی موفق منوجان، کارشناسان و مسیولین محلی وخبرگان و صاحبنظران فرامحلی با استفاده از روش های نمونه گیری غیراحتمالی (نظری، هدفمند وگلوله برفی) انتخاب و موردمطالعه قرار گرفته است. داده ها با بهره گیری از سه ابزار مصاحبه (عمیق و نیمه ساختاریافته)، مشاهدات میدانی و مرور اسناد و مدارک آرشیوی، به گردآوری و با استفاده از مکانیزم کدگذاری، طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. یافته های پژوهش، عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی روستایی در سطح شهرستان منوجان را در قالب 9 مقوله اصلی شامل عوامل فردی، فرهنگی- اجتماعی، زیرساختی، طبیعی و بوم شناختی، قانونی، آموزشی، نهادی، سیاسی و اقتصادی طبقه بندی و منطبق بر الگوی پارادایمیک نظریه مبنایی، ذیل 6 مولفه نظری منعکس می نمایند.

کارآفرینی روستایی، اشتغال روستایی، شهرستان منوجان، نظریه داده بنیان