مروارید طالبی - عضو هسته پژوهش های بنیادی برای توسعه آموزش زبان فارسی به خارجیان، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
رضامراد صحرایی - مدیر هسته پژوهش های بنیادی برای توسعه آموزش زبان فارسی به خارجیان، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران ایران

رویکرد مفهومی - نقشی از اثرگذارترین رویکردهای آموزش زبان دوم خارجی است و کمتر منبعی برای آموزش زبان هایی مثل انگلیسی، فرانسه، آلمانی، ایتالیایی، اسپانیایی و حتی عربی، عبری و ترکی وجود دارد که در تولید محتوای آموزشی به اصول و مبانی این رویکرد توجه نکرده باشد. کلیدی ترین اصل این رویکرد، ایجاد تناسب هدفمند و ارتباط محور بین نقشها و مفاهیم زبانی و موقعیت های واقعی است. باوجود این، در منابع معتبر آموزش زبان فارسی به خارجیان، توجه چندانی به این رویکرد نشده است. در پژوهش پیش رو، ابتدا رویکرد مفهومی - نقشی و مهم ترین نقش ها و مفاهیم زبانی در چهارچوب این رویکرد معرفی شده؛ سپس میزان بازنمایی این مفاهیم و نقش ها در دو مجموعه فارسی بیاموزیم ذوالفقاری و همکاران، 1381) و زبان فارسی (صفارمقدم، 1389) مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی در قالب یک فهرست وارسی محقق ساخته انجام شده است. این فهرست وارسی شامل ده پرسش اساسی در زمینه محتوای دروس است. برای هر پرسش، شش پاسخ پیش فرض اصلا، بسیار کم، کم، متوسط، زیاد و بسیار زیاد به ترتیب با نمره های 1، 1، 2، 3، 4 و 5 امتیاز درنظر گرفته شده است. تحلیل نتایج حاکی از این است که مجموعه فارسی بیاموزیم 30 و مجموعه زبان فارسی 19 نمره از 50 نمره فهرست وارسی را کسب کرده است. اگرچه نتیجه کلی پژوهش حکایت از این دارد که بازنمایی نقشها و مفاهیم زبانی در مجموعه فارسی بیاموزیم بهتر از مجموعه زبان فارسی است، تنوع و پراکندگی مفاهیم و نقش های زبانی در هر دو مجموعه ما را به ضرورت برنامه ریزی هدفمند برای آموزش زبان فارسی برپایه مفاهیم و نقش های زبانی رهنمون می شود

آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان،رویکردمفهومی نقشی،مجموعه فارسی بیاموزیم،مجموعه زبان فارسی ،نقش های زبانی، مفاهیم زبانی