عیسی متقی زاده - دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
سیدعلا نقی زاده - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

یکی از مهم ترین مسایل چالش برانگیز و مورد بحث در فرآیند ترجمه، موضوع دخالتها و تاثیرهای ایدیولوژیکی بر این فرآیند است. دخل و تصرف در ترجمه هنگامی رخ می دهد که یک مترجم پس از رهایی از بافت و سیاق متن زبان مبدا، بخواهد از ساختار شکلی و محتوایی آن رهایی یابد و آن متن را با توجه به شرایط رسانه متبوع و مخاطبان آن بازنویسی کند و درنتیجه، نقش متن را در زبان مقصد تغییر دهد. در پژوهش حاضر، تلاش می شود که نحوه تغییرات ایدیولوژیکی و گفتمانی در فرآیند ترجمه اخبار عربی به فارسی بررسی شود. برای این منظور، الگوی ارزیابی کیفیت ترجمه جولیان هاوس که نگاهی دقیق به وضعیت دخالت های ایدیولوژیک در متن دارد، به عنوان متد تحقیق انتخاب شد. در فرآیند بررسی، یک متن خبری از شبکه الجزیره انتخاب و ترجمه آن در خبرگزاری فارس به روش توصیفی و تحلیلی ارزیابی شد. در نمونه مورد مطالعه در این پژوهش، ژانر متن چندان دستخوش تغییر نشده است؛ اما به - دلیل دخالتهای مترجم در گفتمان و ایدیولوژی متن مبدا و تغییر در نوع پردازش آن، سرانجام نقش اصلی متن تغییر یافته و به صورت متن متناسب با گفتمان و سیاست های رسانه ای خبرگزاری فارس درآمده است.

ترجمه خبری، سیاق کلام، جولیان هاوس، ایدیولوژی، گفتمان، زبان شناسی نقش گرا