اسماعیل بیات - کارشناس ارشد سازه آبی، شرکت آب منطقه ای استان مرکزی
صلاح کوچک زاده - استاد گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران

ضریب زبری یکی از مهمترین عوامل طراحی در مهندسی هیدرولیک است و با وجود انجام مطالعات متعدد برای معرفی عوامل موثر بر آن در طول دو قرن گذشته انتخاب آن هنوز با عدم قطعیتهای زیادی مواجه است در اینتحقیق اثر جریان متغیر مکانی با افزایش بده بر ضریب زبری مطالعه و گزارش شده است جریان متغیر مکانی در بسیاری از طرح های مهندسی از قبیل سرریزهای جانبی، شبکه های جمع آوری آبهای سطحی شهری و به شکل بسیار موثری در شبکه های زهکش زیرزمینی، که اساس طرح های عمران اراضی به حساب می آید. وجود دارد. در این تحقیق از نتایج سه مجموعه آزمایشگاهی مستقل با مقیاس واقعی که در آن ها از لوله های زهکشی موجدار استفاده شده بود کمک گرفته شد. با توجه به داده های به دست آمده ابتدا ضریب زبری لوله ها در جریانهای تحت فشار و متغیر تدریجی تعیین و سپس اثر ورود جریان متغیر مکانی با افزایش بده بر ضریب زبری ارائه شد. بررسی ها نشان داد که ضریب زبری بستر در جریان متغیر مکانی برای لوله موجدار با قطر 115 میلیمتر بیش از سی درصد بیشتر از مقدار آن در جریان تحت فشار و جریان متغیر تدریجی برآورد شده است این میزان برای قطر 182 میلی متر بیش از پنجاه درصد می باشد.

ضریب مقاومت جریان، مجاری موجدار، جریان متغیر مکانی، جریان متغیر تدریجی، جریان تحت فشار