نادر دستاران - کارشناس ارشد، تسلیح خاک فرا ساحل
احسان عسگری لو - کارشناسی ارشد، مهندسین مشاور ساحل امید ایرانیان
سعید پارسه - کارشناسی ارشد، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه
متین جلالی مقدم - گروه ژیوتکنیک، دانشکده نیایش، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

با توجه به توسعه روز افزون فضاهای زیرزمینی، ارزیابی پایداری و تعیین رفتار توده سنگ از مباحث مهم فضاهای زیر زمینی برای ایمنی و بهینه سازی پروژه می باشد. در سال های اخیر کرنش بحرانی به عنوانمهمترین شاخص برای ارزیابی پایداری و مچاله شوندگی تونل مورد توجه قرار گرفته است. در حال حاضر روش های مختلفی برای تعیین کرنش بحرانی ذات توده سنگ وجود دارد. پارامتر کرنش بحرانی یک شاخصاست که اجازه می دهد تا درجه ای از پتانسیل مچاله شوندگی بر حسب کمیت سنجیده شود. از آن به عنوان سطح کرنش در پیرامون تونل که فراتر از آن باعث بی ثباتی و مشکلات مچاله شوندگی که به احتمال زیاد رخمی دهد یاد شود. همچنین مقدار کرنش بحرانی در ارزیابی پایداری زمین به روش نمودار مشخصه زمین بسیار کاربرد دارد. تاکنون، تلاش هایی بسیار زیادی برای تعیین کرنش بحرانی شده است، که سه روش مقبول در این مطالعه بیان می شود. همچنین برای تعیین پتانسیل مچاله شوندگی تلاش های بسیاری شده است، که در همه مطالعات ها کمیت مچاله شوندگی 1% بر آورد شده است. با توجه به اینکه نتایج بدست آمده از روش های برای تعیین کرنش بحرانی، با استفاده از پارامترهای متفاوتی بوده است، در این پژوهش با استفاده از الگوریتم ماشین یادگیری سعی بر تاثیر هر کدام از پارامترها بر دیگری داشتیم. بدین منظور از الگوریتم هوشمند ماشین یادگیری در نر مافزار داده کاوی Rapidminer استفاده خواهد شد. بنابراین در پژوهش حاضر، با جمع آوری اطلاعات ارایه شده در مقالات معتبر، شرایط موجود به سه وضعیت پایدار، نیمه پایدار و ناپایدار تقسیم شد. نهایتا با استفاده از ماشین یادگیری SVM بین پارامترهای توده سنگ و وضعیت پایداری ارتباط معنادار و قابل قبولی مشاهده شد. خروجی ها ماشین یادگیری شامل اشکالی است که هر کدام از پارامترها را با دیگری بر اساس شرایط موجود در تونل طبقه بندی می کند.

پایداری تونل، مچاله شوندگی، کرنش بحرانی، طبقه بندی توده سنگ، تغییر شکل تونل