ابراهیم رضاقلی زاده - دانشجوی دوره دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

اصل مهلت معقول دادرسی به مفهوم رسیدگی در کوتاه ترین زمان ممکن در عین حفظ کیفیت دادرسی و برخورداری طرفین از حقوق دفاعی بدون هرگونه عجله و شتاب زدگی از معیارهای دادرسی عادلانه به عنوان یکی از حقوق شهروندی در نظام حقوق کیفری ایران و فرانسه تلقی می شود. در راستای شناسایی مهم ترین مبانی این موضوع در حقوق ایران می توان به قانون اساسی، قانون حفظ آزادی های مشروع و حقوق شهروندی، قانون آیین دادرسی کیفری، منشور حقوق شهروندی و میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و در حقوق فرانسه، به قانون اساسی، قانون آیین دادرسی کیفری، میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و کنوانسیون اروپایی حقوق بشر اشاره نمود. اعمال این اصل در مرحله پیش دادرسی به عملکرد کلیه کنشگران مربوط می گردد از جمله، دادستان از طریق برخی اقدامات و دستورات از جمله کیفرخواست شفاهی و اقدامات جایگزین تعقیب، بازپرس از طریق رعایت مهلت های مقرر در قانون اعم از فوری و مقید به زمان، از شروع تحقیقات تا ختم آن و سایر افراد دخیل در فرایند کیفری اعم از شهود، کارشناسان و وکلای دادگستری با تقید به انجام وظایف محوله قانونی در مواعد قانونی و قضایی فوری یا مقید به زمان، می توانند تا حد مطلوبی به تحقق مهلت معقول در دادرسی های کیفری و در نهایت جلوه ای از حقوق شهروندی در پرتوی دادرسی عادلانه جامه عمل بپوشانند

مهلت معقول دادرسی، حقوق شهروندی، دادرسی منصفانه، کیفرخواست شفاهی، جایگزین های تعقیب کیفری