صباح عبدی - دانشجوی کارشناس ارشد روان شناسی تربیتی دانشگاه پیام نور
فاروق سواره - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم تربیتی گرایش مدیریت آموزشی دانشگاه پیام نورارومیه
بهاره عزیزی نژاد - استادیار گروه علوم تربیتی گرایش مدیریت آموزشی، دانشگاه پیام نور جمهوری اسلامی ایران

پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل کتاب های فارسی و تعلیمات اجتماعی در دوره ی اول ابتدایی(شامل پایه ی اول و دوم و سوم ابتدایی) از نظر میزان توجه به مولفه های تربیت شهروندی انجام شده است. مولفه های تربیت شهروندی با مراجعه به منابع و ادبیات موجود در این زمینه انتخاب شدندکه شامل 6 مولفه ی(دانایی محوری، وطن دوستی، قانون مداری، مسیولیت پذیری، مشارکت و انتقاد و انتقاد پذیری) می باشد. پژوهش از نوع کیفی و به روش تحلیل محتوا می باشد.جامعه ی آماری شامل کتابهای فارسی و تعلیمات اجتماعی در دوره ی اول ابتدایی می باشد که به علت پایین بودن جامعه ی آماری از عمل نمونه گیری پرهیز و کلیه ی جامعه ی آماری مورد تحلیل قرار گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل تفسیری استفاده شده است.در کتاب های تعلیمات اجتماعی و فارسی دوره ی اول ابتدایی از بین 6 مولفه ی انتخاب شده،مولفه ی دانایی محوری با 33 درصد بیشترین میزان فراوانی و مولفه ی انتقاد و انتقاد پذیری با 5 درصد کمترین میزان فراوانی را به خود اختصاص داده اند. در بین کتاب های ذکر شده نیر فارسی پایه ی اول با 34 درصد فراوانی بیشترین توجه و تعلیمات اجتماعی پایه ی سوم ابتدایی با 19 درصد کمترین توجه را به مولفه های تربیت شهروندی داشته اند. درکل می توان گفت به غیر از فارسی پایه ی اول که عملکرد نسبتا خوبی در زمینه ی تربیت شهروندی دارد، سایر کتاب های مورد تحلیل عملکرد متوسط و گاه ضعیفی در این زمینه داشته اند. به خصوص اینکه جای خالی کتابی تحت عنوان آموزش اجتماعی یا تعلیمات اجتماعی در پایه ی اول و دوم ابتدایی به شدت احساس می شود.

تحلیل محتوا،تربیت شهروندی،تعلیمات اجتماعی،فارسی،دوره ی اول ابتدایی(پایه های اول، دوم و سوم)