محمدحسین بیگی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران- محیطزیست، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه صنعتی قم
بایرامعلی محمدنژاد - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه صنعتی قم
امیر خانجانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران- محیطزیست، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه صنعتی قم

کشور ایران یکی از کشورهای خشک و نیمه خشک جهان به حساب می آید. پدیده ریزگرد یکی از معضلات جوی این مناطق به شمار می آید. این پدیده که کشور ایران را به ویژه در مناطق غرب و جنوب غربی و حتی مرکز ایران تحت تاثیر قرار داده است و پیامدهایی برای سلامت انسان، آب وهوا و محیط زیست در بخش های کشاورزی، پرورش گیاهان، صید و صیادی آب های جاری و صنایع مختلف در بردارد. به طوری که بسیاری از مکانیسم های اجتماعی، اقتصادی، حتی اداری این مناطق را دچار اختلال نموده است. ریزگردها امروزه به یکی از معضلات زیست محیطی تبدیل شده که ر ریشه در دخالت های غیرمسیولانه در طبیعت دارد. عوامل و منابع بسیاری در ایجاد گردوغبار و انتقال آن به استان های کشور وجود داشته و شناخت کافی از این عوامل، منشا شکل گیری و زمان وقوع آن ها، نقش اساسی در کاهش خسارات آن ها دارد. در این مقاله به تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم تشدید یا تقلیل پدیده ریزگردها توسط آب، خاک و هوا و همچنین اثرات مستقیم و غیرمستقیم پدیده ریزگرد بر تغییرات هریک از این سه راس مثلث اشاره شده است. در ابتدا به بررسی اثرات ریزگردها بر آب که شامل آب های شیرین و آب های دریا و اقیانوس ها میشود، سپس بر تاثیر این پدیده بر خاک، هم از نظر حاصل خیزی و هم فرآیند خاک سازی پرداخته شده است و در ادامه اثرات ریزگردها، تاثیرات آن بر هوا بیان شده است. در بخش دوم نیز به اثرات مثلث آب، خاک هوا، بر افزایش و ایجاد پدیده ریزگرد در کشور ایران اشاره شده است ؛ تا با شناختن این تاثیرات، از بروز و تشدید طوفان های ریزگردی تا حد امکان جلوگیری نمود.

ریزگرد، گردوغبار، ایران، اثرات و پیامدها، عوامل