محمد سعیدی مهر - استاد گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
اکرم صفرنوراله - دانشجوی دکتری فلسفه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

تبیین آگاهی از نظر ابن سینا با آگاهی مرتبه بالاتر میسر است. از نظر ابن سینا انسان به بخشی ازدانسته های خود آگاهی هوشیارانه ندارد. ناهوشیاری هم در آگاهی های طبعی یعنی آگاهی به ذات وبدیهیات و هم در ادراکات حسی، خیالی و عقلی وجود دارد. آنچه باعث تمایز آگاهی هوشیارانه ازآگاهی ناهوشیارانه میشود، حضور نفس به مثابه ناظر ادراکات در اولی و عدم حضور آن در دومیاست؛ بنابراین، کسب آگاهی تنها با تنبه و توجه و التفات نفس ممکن است، یعنی تا زمانی که انساننداند که میداند، آگاهی حاصل نشده است؛ از اینرو، آگاهی مستلزم آگاهی مرتبه بالاتر است.

آگاهی مرتبه بالاتر، ادراک هوشیارانه، تنبه، التفات، ابن سینا