مهناز شهیدی نوقابی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان
سیدمحمدعلی رضوی - استاد گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
مصطفی شهیدی نوقابی - استادیار گروه شیمی مواد غذایی، پژوهشکده علوم و صنایع غذایی، مشهد

در این تحقیق از سیستم استنتاج فازی (ANFIS) جهت پیشگویی شار تراوه به عنوان تابعی از عوامل فیزیکوشیمیایی و پارامتر های عملیاتی در طی اولترافیلتراسیون شیر استفاده شده است. برای انجام آزمایشات از یک سیستم پایلوتی اولترافیلتراسیون مجهز به مدول فیبر توخالی با غشاء پلی اترسولفون و MWCO حدود 10 کیلو دالتون استفاده شد و شیر با خصوصیات فیزیکو شیمیایی مختلف شامل pH در پنج سطح (6/ 5، 6، 6/6، 9/ 6 و 6/ 7) و غلظت کلرید سدیم در سه سطح (03/ 0، 06/ 0 و 12/ 0) و تحت شرایط عملیاتی مختلف شامل فشار در عرض غشاء (TMP) در سه سطح (3/ 0 ، 6 /0 و 1 اتمسفر)، دمای فرایند در سه سطح (30 ، 40 و50 درجه سانتی گراد)، و سرعت جریان در سه سطح (10 ، 30 و46 متر بر ثانیه) توسط این غشاء فراوری گردید. برای مدلسازی اثر پارامترهای عملیاتی و خصوصیات فیزیکوشیمیایی شیر بر شار تراوه اولترافیلتراسیون ابتدا داده های تجربی تصادفی شد. سپس 30 درصد داده ها برای یادگیری، 30 درصد داده ها برای ارزیابی و 40 درصد داده ها برای آزمون مدل مورد استفاده قرار گرفت. نتایج مدلسازی شار تراوه اولترافیلتراسیون شیر نشان داد که روش مدلسازی نروفازی به خوبی قادر است شار تراوه را در شرایط عملیاتی و خصوصیات فیزیکوشیمیایی مختلف پیش بینی نماید و نتایج مدلسازی نشان داد که همبستگی خوبی (به طور متوسطR=0.93 ) بین داده های پیشگویی شده و داده های تجربی وجود دارد.

اولترافیلتراسیون، شار تراوه، شیر، مدلسازی نروفازی