غلامرضا شوبیری - استادیار، گروه عمران، موسسه آموزش عالی علا الدوله سمنانی، گرمسار
مهدی جورابلو - استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران
ملیحه مسعودی - دانش جوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران گرایش مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی، موسسه آموزش عالی علاالدوله سمنانی گرمسار
علیرضا قدس - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران گرایش مهندسی و مدیریت منابع آب، موسسه آموزش عالی علاالدوله سمنانی شهر گرمسار

در خلال یا پس از یک بارندگی شدید، مقدار دبی رودخانه به سرعت افزایش یافته و در نتیجه آب از بستر عادی خود خارج و سرریز شده و دشت های سیلابی و مناطق اطراف آن را در بر می گیرد .در سال های اخیر عدم پیش بینی به هنگام و آماده نمودن ارگان های ذیربط جهت مواجه با خطرات احتمالی سیلاب، خسارات زیادی به بخش های مختلف مسکونی، صنعتی، کشاورزی و دامپروری وارد گردیده است که با تلفات های جانی و مالی بسیار همراه بوده است .هدف این پژوهش شناسایی مناطق پرخطر استان سمنان با استفاده از آمار بارش و نرم افزار ArcGISبرای تحلیل تصاویر ماهواره ای می باشد .در وقوع سیلاب عوامل زیادی نقش دارند که پنج عامل که بیشترین سهم را در وقوع سیلاب دارند، شناساسایی و با استفاده از روش تصمیم گیری تحلیل سلسله مراتبی ارزش گذاری شدند سپس هر کدام از عوامل به صورت لایه در نرم افزار ArcGISتعریف و تحلیل می شود .در گام بعد با همپوشانی لایه های بدست آمده، ناحیه ای که احتمال وقوع سیل در آن بیشتر است، شناسایی می شود .نقشه ریسک سیل خیزی منطقه نشان دهنده ی آن است که در حاشیه شمالی و در مناطق مشرف به ارتفاعات حوضه که از کاربری مناسبی در ارتباط با کنترل سیل برخوردار نبوده و عواملی همچون شیب زیاد و رخنمون های سنگی بدون پوشش گیاهی نیز خطر ایجاد سیلاب را بسیار افزایش داده و لذا الویت هرگونه عملیات مهندسی آبخیزداری در این محدوده بیش از سایر نقاط در الویت قرار دارد .در این پژوهش با شناسایی مناطق آسیب پذیر می توان راهکارها و پیشنهاداتی را برای جلوگیری از وقوع سیلاب و یا کاهش اثرات آن پیشنهاد نمود که از جمله ی می توان به بهینه سازی رودخانه ها و کانال ها، احداث سازه های کنترل سیلاب ، افزایش تراکم پوشش گیاهی در نوار شمالی استان و غیره اشاره کرد

وقوع مکانی ، سیلاب ، سامانه اطلاعات جغرافیایی ، استان سمنان