سعید اصغریان - کارشناس ارشد مدیریت اطلاعات سلامت، بیمارستان سلامت اهواز
آزیتا علی نوری زاده - کارشناس عفونت بیمارستانی، بیمارستان سلامت اهواز
ساهی حیدری - دکتری حرفه ای، پزشک عمومی (رییس بیمارستان)
افشین صادق پور - متخصص داخلی، پزشک کنترل عفونت بیمارستان سلامت اهواز

عفونت های بیمارستانی روز به روز اهمیت بیشتری یافته و نظام سلامت کشورها را به چالش جدی فراخواندهاست. اهمیت دستها در انتقال عفونت بیمارستانی کاملا مشخص است و از طریق رعایت بهداشت دستها به طرزصحیح خطر انتقال عفونتها به حداقل می رسد. ممیزی بعنوان یکی از روشهای ارتقای کیفیت خدمات می باشد.هدف اصلی ممیزی مقایسه سیستماتیک خدمات ارایه شده با استانداردها است به طوری که باشناسایی شکاف بین استانداردها و عملکرد واقعی، فرصتهای ارتقا فراهم می گردد. از این رو فرآیندبهداشت دست با توجه به حساسیت و اهمیت بالایی که برای بیمار و کادر درمانی دارد، یکی ازموضوعات ارزشمند برای ممیزی می تواند باشد.هدف:مطالعه با هدف بررسی میزان تاثیر ممیزی بر ارتقای رعایت بهداشت دست در دو گروه حرفه ای پرستار- بهیارو کمک بهیار – خدمات در بیمارستان سلامت شهر اهواز در سال 1395 صورت گرفته است.روش:مطالعه حاضر از نوع مداخله ای (قبل و بعد) با هدف تعیین میزان پذیرش رعایت بهداشت دست در دوگروه حرفه ای پرستار- بهیار و کمک بهیار - خدمات و به روش ممیزی در سال 1395 در بیمارستانسلامت شهر اهواز به مدت یک سال انجام شده است.مشارکت کنندگان در مطالعه تیمی متشکل از پزشک کنترل عفونت، کارشناس کنترل عفونت، پرستار وسرپرستاران می باشند. روش و ابزار مطالعه بصورت مشاهده رعایت بهداشت دست (Hand rub- hand wash)وتکمیل چک لیست پایش عملکرد(چک لیست وزارت بهداشت) می باشد. مشاهدات بر اساس 5 اندیکاسیون(موقعیت) شامل: قبل از تماس با بیمار- پس از تماس با بیمار- پس از تماس بامحیط مجاور بیمار- پس از مواجهه با خون و ترشحات- قبل از پروسیجر آسپتیک و 2 عمل شامل: شستندست (hand wash) و ضد عفونی دست ها (Hand rub) می باشد. روش ممیزی شامل 6 مرحله : تعیین موضوع ممیزی- استخراج معیار و استانداردهای موضوع انتخاب شده، بررسی وضعیت موجود- مقایسه نتایج حاصل از بررسی وضعیت موجود با استانداردها- ارایه راهکارهای اصلاحی جهت رفع شکاف استانداردها و عملکرد واقعی- ممیزی مجدد می باشد.مداخلات شامل: -ارایه پوستر و پمفلت آموزشی توسط کارشناس کنترل عفونت، -آموزش به پرسنلتوسط مسیول بخش و کارشناس کنترل عفونت -نظارت مستمر مسیول بخش بر رعایت بهداشت دست- ارایه نتایج ارزیابی بهداشت دست به پرسنل توسط مسیول بخش -تشویق پرسنلی که بهداشتدست را رعایت می کنند -تعویض هندراب با توجه به نظر پرسنل صورت انجام شده است.یافته ها:از 391 موقعیت تحت بررسی از نظر رعایت بهداشت دست (هندراب وهندواش) در نیمسال اول 1395 (قبل ازمداخله) 263 موقعیت در گروه پرستار- بهیار و 128 موقعیت در گروه کمک بهیار – خدمات و از 868 موقعیتدر نیمسال دوم سال 1395 (بعد از مداخله) 617 موقعیت در گروه پرستار- بهیار و 251 موقعیت در گروه کمکبهیار – خدمات قرار داشت. تعداد رعایت بهداشت دست (عمل) در نیمسال اول سال 1395 (قبل از مداخله) درگروه پرستار – بهیار 182 مورد( 69 %) و در نیمسال دوم سال 1395 (بعد از مداخله) به 485 مورد( 78 %) و درگروهکمک بهیار – خدمات در نیمسال اول سال 1395 (قبل از مداخله) 63 مورد( 49 %) ودر نیمسال دوم سال 1395(بعد از مداخله) به 149 مورد( 59 %) ارتقا یافت.نتیجه گیری:در ممیزی حاضر میزان رعایت استانداردهای بهداشت دست در سطح متوسطی ارزیابی گردید که با اجرایمداخلات مذکور به سطح قابل قبولی از استانداردها ارتقا یافت. آموزش مناسب و استفاده از مداخلاتترکیبی بر ارتقای آگاهی و پذیرش رعایت بهداشت دست نقش مهمی داشت . فرایند ممیزی نقش مهمی دربهبود استانداردهای بهداشت دست دارد زیرا در اجرای این فرایند پزشک و پرستار کنترل عفونت، پرسنلپرستاری و سرپرستاران مشارکت داشته ، و این امر در اجرا و نتیجه مثبت آن نقش بسزایی داشت.

عفونت بیمارستانی، بهداشت دست، ممیزی