حسین صفره - مدرس گروه معارف، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

گاه مخاطب به اموری شناخت دارد که می تواند پایه ی شناخت های بعدی او گردد. پلی که این دو شناخت را به هم پیوند می زند، مثال و تمثیل است. مخاطبان ایمه (ع) از قشرهای مختلف مردم با سطح متفاوت شناخت و استعدادهای مختلف بودند. اهل بیت(ع) برای ایجاد شناخت جدید در آنان از آنچه می شناختند بهره می جستند و با مثال زدن و تمثیل که شیوه ای قرآنی است در بالا بردن سطح شناخت مخاطب به او کمک می کردند. گاه مخاطب خود از امام(ع) ذکر مثال طلب می کرد و گاه امام(ع) خود برای پاسخ گویی به سوال از مثال بهره می جست.مساله پژوهش حاضر، بیان نقش شناختی مثال و تمثیل و جایگاه آن در سیره ی آموزشی اهل بیت(ع) است. نگارنده با مروری بر روایات اهل بیت(ع) به روش تحلیل محتوا،ضمن ارایه ی نمونه هایی از این شیوه ی آموزشی، اهمیت و کارایی آن در آموزش و پرورش دینی را برای مخاطب امروزی آشکار ساخته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که استفاده از مثل و مثال عرصه های گوناگونی از معرفت آموزی اعتقادی، اخلاق و احکام را در شیوه ی آموزشی اهل بیت(ع) پوشش داده است. و برنامه ریزی برای استفاده بهینه از روش تمثیل در آموزش و پرورش را ضروری می نماید

مثال، تمثیل، شناخت، ایمه، اهل بیت(ع)، آموزش