امیررضا رضایی گرگانی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، موسسه آموزش عالی خاوران مشهد، ایران
سجاد میرزاآقایی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، موسسه آموزش عالی خاوران مشهد، ایران
مهسا علی میرزایی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، موسسه آموزش عالی خاوران مشهد، ایران

در عصر حاضر شهرها مهمترین مراکز سکونت گاهی بشر محسوب می شوند و از این رو شاهد تمرکز زیاد جمعیت، سرمایه، مراکز، تاسیسات و ... در آنها هستیم. تمرکز و تراکم جمعیت، سرمایه و مراکز و تاسیسات مختلف در شهرها ضمن اینکه دربردارنده آثار و پیامدهای مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی است، از نظر دفاعی- امنتی آنها را به اهداف استراتژیک در جنگ و حملات نظامی و تروریستی تبدیل نموده است. تجربه جنگ های قرون گذشته و کنونی در عراق، یمن، سوریه و ... نشان می دهد که مراکز و تاسیسات حیاتی شهرها به ویژه زیرساخت های حیاتی مانند زیرساخت آب، برق، انرژی جزء اهداف اولیه و اصلی هستند که مورد تهاجم قرار می گیرند. در این راستا با توجه به اهمیت شهرها و مطابق با بیانات مقام معظم رهبری در خصوص دفاع همه جانبه و ارزش پدافند غیرعامل، این رویکرد از مهمترین راهبردها در دفاع از شهر و حفاظت از جان و مال شهروندان است. با توجه به اهمیتی که تاسیسات شهری مانند آب و فاضلاب و تصفیه خانه در سلامتی و حفاظت در برابر جان شهروندان دارد، ایجاد اصول پدافند غیرعامل جهت حفاظت از تاسیسات شهری حایز اهمیت است. نتایج تحقیق نشان می دهد با استفاده از اصول پدافند غیرعامل ضمن برقراری نظم و امنیت در شهر و برقراری خدمات به شهروندان می گردد، همچنین این راهبرد می تواند منجر به حفاظت از شهروندان از طریق تاسیسات شهری را فراهم آورد.

دفاع شهری، پدافند غیرعامل، تاسیسات شهری، برنامه ریزی شهری