عزت الله مافی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی صادق زاده شیراز - دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد

سرمایه ی اجتماعی، از مقولات اجتماعی بسیار مهم است که همچون شاخص های مهم اقتصادی از جمله تورم، تولید ناخالص ملی، میزان اشتغال و ... در میزان توسعه یافتگی کشورها نقش بزرگی را ایفا می کند. به طوری که امروزه بر سرمایه اجتماعی در جهت مدیریت بهینه و مشارکتی شهر تاکید فراوانی شده است. بر این اساس در این پژوهش به بررسی و تحلیل میزان سرمایه اجتماعی در نطقه پنج شهر مشهد پرداخته شده است. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی است که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای شاخص های سرمایه اجتماعی تعیین و تعریف عملیاتی شدند. سپس با استفاده از روش t تصادفی و ابزار پرسشنامه اطلاعات مورد نیاز از ساکنین محلات مورد مطالعه جمع آوری گردید. در مرحله بعد با ورود داده های جمع آوری شده به محیط نرم افزاری SPSS ماتریس اولیه تصمیم گیری تشکیل شد. سپس با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تکنیک تصمیم گیری چند معیاره وایکور محلات مورد مطالعه از نظر میزان سرمایه اجتماعی مورد اولویت بندی قرار گرفتند. نتایج حاصل از فرایند تحلیل سلسله مراتبی نشان داد که شاخص اعتماد، انسجام، امنیت و مشارکت به ترتیب دارای اوزان 0/346، 0/208، 0/153 و 0/293 می باشد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از تحقیق محلات ثامن، مهرآباد، شهید آوینی، مهدی آباد، امیرالمومنین، حسین آباد، رضاییه، نیزه و سجادیه به ترتیب دارای بیشترین تا کمترین میزان سرمایه اجتماعی هستند که در این بین محله ثامن با مقدار Q=0000 دارای بیشترین میزان سرمایه اجتماعی و محله سجادیه با میزان Q=980 دارای کمترین میزان سرمایه اجتماعی می باشند.

سرمایه اجتماعی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، تکنیک وایکور، منطقه پنج شهر مشهد