مایده حسامی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده هنر و معماری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.
شقایق تنکاوی - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده هنر و معماری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.
سیما دایمی - دکتری رشته برنامه ریزی شهری، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

شهر جهانی یزد یک پدیده تاریخی است، از این رو نمی تواند ارتباط خود را با گذشته انکار نماید. بخش چشمگیری از این رابطه در کالبد شهر و به طور خاص، در حوزه بافت تاریخی آن تجلی می یابد؛ بخش دیگر نیز در قالب فرهنگ و تعاملات اجتماعی مردم نهفته است و همین دو ویژگی این شهر را به یک شهر جهانی تبدیل نموده است. بنابراین تمام داشته های تاریخی این شهر، اعم از آنچه تجسم کالبدی دارد و چه آنهایی که بعد محسوس ندارند، همگی ارزشمند و شایسته حفاظت، حراست و احیا می باشند. فرآیند تاریخی شهر یزد در دوران معاصر از دوره قاجار، از بعد کالبدی و بصری دارای معماری منحصربفردی بوده و در پی نفوذ اندیشه مدرنیسم و مداخلات کالبدی وسیع در اندام شهر، تا حد زیادی دچار انقطاع شده است. حفظ بافتهای تاریخی به عنوان هویتی ضروری برای ادامه حیات شهرها مطرح می گردد و میتوان آن را با تمهیداتی به یک عرصه جاذب برای تمامی مردم اعم از ساکنین، شهروندان و گردشگران مبدل نمود؛ تا حیات شهری به حدی از فعالیت برسد که در آینده خود توان توسعه را کسب نماید. در این مقاله با بررسی بافت تاریخی شهر یزد به عنوان نمونه موردی از بین بافت های بومی ایران، به چگونگی ارتباط بافت تاریخی با شهر پرداخته شده است و روند تحولات بافت را در دوران معاصر به تفصیل بیان کرده است و در نهایت با ارایه پیشنهادات تلاش گردیده تا راهنمایی برای معماران و شهرسازان و برنامه ریزان باشد که این میراث را حفظ نمایند و به سمت ارتقاء همه جانبه بافت تاریخی ،گام بردارند.

بافت تاریخی، شهر یزد، دوران معاصر