مسلم آقایی طوق - استادیار دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران

بیش از 50 سال از عمر تدوین در نظام حقوقی ایران می گذرد، اما هنوز در عرصه های مختلفاین برنامه، دچار آسیب های جدی هستیم. یکی از این آسیب ها، خلط میان دو مفهوم کلان(تدوین) و خرد (تنقیح) و تلاش برای همسنگ پنداشتن آن دو است. درواقع، در ادبیات حقوقیو نظام قانون گذاری کشور به تناوب گاه از تنقیح و تدوین و گاه از تدوین و تنقیح سخن گفتهمی شود. حال آنکه مطالعات ریشه شناختی و نگاهی به تجربه سایر کشورها و ادبیات حقوقتطبیقی نشان می دهد که بهترین ترجمه برای لفظ کدیفیکاسیون، لفظ تدوین است. تنقیحصرفا بخشی از برنامه کلی تدوین است که به شناسایی زواید و فضولات قوانین و مقرراتمی پردازد. حال آنکه برنامه تدوین شامل بخش های دیگری همچون نظام مند کردن قواعدحقوقی در یک حوزه خاص و ایجاد انسجام در کل نظام حقوقی است.

تدوین (کدیفیکاسیون)، تورم قوانین، تنقیح، قانون گذاری، کد