سحر قلی طلوعی - دانشجوی دکتری ویروس شناسی گیاهی
نعمت سخندان بشیر - دانشیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی،دانشگاه تبریز
مهدی داوری - دانشیار گروه گیاه پزشکی،
محمد صدقی - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی

ویروس موزاییک خیار Cucumber Mosaic Virus, CMV یکی از مهمترین ویروس های گوجه فرنگی است که موجب کاهش عملکرد محصول میشود. در این تحقیق، نقش اسید سالیسیلیک و اسید جاسمونیک در بیان ژن های رمزکننده آنزیم های آنتی اکسیدانت و القای مقاومت به تنش اکسیداتیو ناشی از مایه زنی با ویروسCMV در گوجه فرنگی رقم فلات بررسی گردید. نتایج نشان داد که در گیاهان شاهد، بیان ژن های رمزکننده آنزیم های کاتالازCAT و پراکسیداز POX تا روز پانزدهم پس از نشا روند نزولی داشت، ولی در مورد ژن رمز کننده آنزیم سوپراکسید دیسمیوتازSOD در روز پانزدهم اندکی افزایش بیان مشاهده شد. در گیاهان مایه زنی شده باCMV ژنCATکاهش بیان نشان داد، ولی ژن POXتا روز هشتم افزایش بیان شد. در مورد ژن SODنیز در تیمارهای مایه زنی شده با CMVروند افزایشی تا روز پانزدهم ادامه یافت. بیشترین میزان بیان ژن POXدر روز پانزدهم نمونه برداری در تیمار کاربرد توام SA و JAدیده شد که 120 درصد افزایش نسبت به زمان قبل از اعمال هورمون نشان داد. کاربرد هورمون-ها، شدت بیماری و علایم آن را تا 80 درصد کاهش داد. نقش آنزیم پراکسیداز در گوجه فرنگی رقم فلات در پاک سازی رادیکال H2O2 بیشتر از نقش کاتالاز بود و به نظر میرسد که برای القای مقاومت بهCMVمیتوان از هورمون هایSA و JA قبل از آلودگی ویروسی استفاده کرد.

تنش اکسیداتیو،تنش زیستی،ویروس،گوجه فرنگی-Real- time PCR