مریم بیاتی خطیبی - استادیار گروه پژوهشی جغرافیا، دانشگاه تبریز

در دهه های اخیر، تشدید فعالیت های انسانی در این مناطق کوهستانی منجر به بروز آشفتیگهای عمده در سطوح شیب دار و تسریع در عمل مکانسیم های طبیعی منجر شده و به شدت بر فرسایش خاک افزوده است. کاربری غیر اصولی سطوح شیب دار و تجاوز به حریم رودخانه ها به بروز تغییرات محسوسی در ویژگی مکانسیم های مختلف، بویژه سیستم های زهکشی و در نتیجه تغییر در میزان ثبات شیب ها ، منجر شده است. برای بررسی نحوه تاثیر فعالیت های بشر و استقرار ساختارهای انسانی در بخش های حساس بر وقوع لغزش ها و بررسی نقش مستقیم و غیر مستقیم انسان در فرسایش خاک در دره های کوهستان های نیمه خشک سبلان و سهند، ضمن بررسی نحوه فعالیت انسانها در شیب ها و دشت های سیلابی، نمونه هایی از خاک مناطق لغزش یافته تهیه و مورد آزمایش دانه بندی و پلاستسیته قرار گرفته و نتیجه گیری های نهائی با استناد به اطلاعات جمع آوری شده میدانی، آزمایشگاهی و با استفاده از داده های رسوب، صورت گرفته است. نتایج این مطالعات نشان می دهد ، تاثیر تشدید فعالیت های انسانی در وقوع لغزش ها و تاثیر آنها در نوع، شدت و سرعت فرسایش خاک، در کلیه دره های مورد مطالعه با توجه به توع فعالیت ها، بسیار متفاوت بوده و اثرات ناشی از آشفتگیهای انسانی در فرسایش خاک با توجه به ویژگیهای دره ها، در هر دره به صورت های مختلف منعکس گردیده است.

فرسایش خاک ، لغزش ، آشفتگی دامنه ها ، دره ها، کوهستانهای نیمه خشک ، کاربری غیر اصولی ، اثر جاده