رویا بذلی قاسم کندی - دانشجو ارشد آلودگی محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس
علیرضا ریاحی بختیاری - استاد گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس

امروزه به دلیل افزایش جمعیت و به تبع آن افزایش فعالیت های کشاورزی و صنعتی میزان پساب های شهری و صنعتی نیز افزایش یافته است. در این میان اکوسیستم های آبی به عنوان آخرین پذیرنده آلاینده ها از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. تجمع بالای آلاینده ها در آب و رسوب می تواند منجر به تغییرات جدی در اکولوژی شده و ساختار و پویایی اکوسیستم را تحت تاثیر قرار دهد. ازجمله این آلاینده ها ترکیب های هیدروکربنی هستند که در سواحل و رسوب های سطحی تمامی محیط های دریایی یافت می شوند. از آنجایی که آلاینده های آلی نظیر هیدروکربن ها، امکان ایجاد پیوندهای قوی با سطح ذرات رسوب را دارا هستند، معمولا در سواحل دریایی با غلظت-های بالا یافت می شوند و منشا آنها می تواند طبیعی یا انسانی باشد. از این ترکیب ها می توان به عنوان یک ابزار مفید جهت شناسایی منابع مواد آلی در رسوب استفاده نمود. لذا بخش جنوب غربی دریای خزر به دلیل وجود مناطق بندری و صنعتی و فعالیت های کشتیرانی در آن و از طرفی در مجاورت با آلودگی وارده از کشورهای اطراف بوده و از حساسیت بالایی برخوردار است. هدف از این مطالعه، منشایابی خطرناک ترین آلاینده های نفتی یعنی هیدروکربن-های آروماتیک چندحلقه ای و آلیفاتیک در سواحل جنوب غربی دریای خزر به صورت مروری و با استناد از منابع کتابخانه ای، سایت های معتبر علمی اینترنتی و مقاله های علمی گردآوری شده، به منظور کسب اطلاعات پایه ای برای اتخاذ مدیریت صحیح است. اکثر این مطالعات حاکی از پتروژنیک بودن منابع طی سال های اخیر با گسترش صنعت و ازدیاد جمعیت است.

منشایابی، آروماتیک، سواحل خزر، پتروژنیک