سمانه بدرلو - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
احمد گلچین - استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
اکبر حسنی - استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

آلودگی خاک ها به فلزات سنگین در طول دهه های اخیر یکی از مشکلات زیست محیطی در بسیاری از نقاط جهان می باشد. توجه به روش های بیولوژیکی از جمله استفاده از ریز جانداران همزیست و غیر همزیست افزاینده ی رشد گیاه از جمله ازتوباکترکروکوم و کودهای آلی مانند ورمی کمپوست به جهت کاهش تنش های محیطی مانند خشکی و استرس ناشی از حضور فلزات سنگین امری ضروری می باشد. به منظور ارزیابی تاثیر ورمی کمپوست و ازتوباکتر کروکوم (Azotobacter chroococcum) بر رشد گیاه ذرت در یک خاک آلوده به عنصر روی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه اجرا گردید. فاکتور های آزمایش شامل ورمی کمپوست (صفر، 2/5، 5 و 10 درصد وزنی) با و بدون ازتوباکتر و سطوح آلودگی روی (صفر، 25، 50، 100، 250 و 500 میلی گرم روی در کیلوگرم خاک) بودند. نتایج بدست آمده نشان داد که سطوح آلودگی روی در غلظت های پایین (25 و 50 میلی گرم در کیلوگرم) و کاربرد ورمی کمپوست و ازتوباکتر ویژگی های رویشی گیاه مانند کلروفیل، وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه و ارتفاع بوته را در مقایسه با شاهد در سطح احتمال یک درصد (P<0.01) به طور معنی داری افزایش داد.

ازتوباکتر، فلزات سنگین، کود زیستی، آلودگی، جذب