لیلا محرابی - پژوهشگر پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی ج.ا.ا
کامران ندری - عضو هییت علمی دانشگاه امام صادق (ع) مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانکی مرکزی ج.ا.ا

مدیریت ریسک یکی از مهم ترین ارکان سیستم های مالی و بانکی می باشد. زیرا بانک ها از یک سو سپرده های مردم را جمع آوری کرده و از سوی دیگر با استفاده از این منابع اقدام به انجام عملیات بانکی می نمایند. در این میان به دلیل طبیعت نظام بانکداری و مالیه اسلامی، بانک های اسلامی با ریسک هایی روبه رو هستند که شناسایی و مدیریت انواع آن بسیار مهم است برخی ریسک ها میان نظام بانکی و مالی متعارف و اسلامی مشترک بوده و برخی دیگر فقط در بانک های اسلامی وجود دارد. از این رو، شناخت مبانی مدیریت ریسک در بانکداری سنتی و شناخت کافی از فرهنگ غنی و رفتارهای اسلامی در زمینه معاملات و قراردادهای اسلامی از اهمیت قابل توجهی برخوردار باشد. لذا در این مقاله سعی شده است با روش تحلیلی توصیفی پس از مروری بر مطالعات انجام شده، انواع ریسک ها و مدیریت آن در مفهوم کلی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. و سپس مهم ترین ریسک های مربوط به نظام بانکداری بدون ربا و عقود مختلف اسلامی معرفی شده است. نتایج نشان می دهد برخی ریسک ها به دلیل ویزگی های خاص و ماهیت نظام بانکداری بدون ربا، مختص به این نظام می باشند که برای کنترل و مدیریت آن نیازمند ابزارهایی ویژه و سازگار با اصول اسلامی می باشیم که در پایان برخی از ابزارهای پیشنهادی در زمینه مدیریت ریسک ارایه و مورد تحلیل قرار گرفته است.

ریسک، عقود اسلامی، مدیریت ریسک، بانکداری اسلامی