حمید برقی - استادیار گروه جغرافیای دانشگاه اصفهان.
یوسف قنبری - استادیار گروه جغرافیای دانشگاه اصفهان

خاورمیانه به عنوان کانون مرکزی جهان اسلام یکی از مناطقی است که مشکل کمبود آب در آن آشکارتر از جاهای دیگر است زیرا مجموعه خاورمیانه و شمال افریقا کم آب ترین منطقه جهان است. منابع تجدید شدنی آب در این منطقه به حدود 355 میلیارد متر مکعب در سال می رسد. در مقام مقایسه همین منبع در امریکای شمالی، سالانه 5379 میلیارد متر مکعب، در افریقای جنوب صحرا 4284 میلیارد متر مکعب و در آسیا 9985 میلیارد متر مکعب است.در حال حاضر 284 میلیون نفر ساکن منطقه افریقای شمالی و خاورمیانه ( 5 درصد جمعیت) حدود یک درصد آب جهان را در اختیار دارند و بر اساس پیش بینی های موجود، آب درآینده یکی از محورهای اساسی چالش در روابط کشورهای این منطقه خواهد بود. این گونه پیش بینی ها، پیچیدگی مدیریت منابع آب در سطح ملی و بین المللی را نادیده می انگارد و از تلاش های انجام شده برای پرهیز از چنین درگیری های چشم پوشی می کند. به اعتقاد کارشناسان امور بین الملل ، درگیری بر سر توزیع آب احتمالاً به منازعۀ مسلحانه منجر خواهد شد، در حالی که آب می تواند یک سرمایه استرا تژیک ارزنده و حیاتی برای و حدت منطقه باشد. لذا یافتن راه حل هایی برای مدیریت بر منابع آب و نحوه توزیع آن می تواند ابزاری برای برقراری اعتماد بین کشورها و آغاز راهی برای استقرار صلح و ایجاد همگرایی در منطقه باشد. هدف از تدوین این مقاله بررسی هیدروپلیتیک خاورمیانه و نقش آن در استقرار صلح پایدار و ایجاد همگرایی جهان اسلام میباشد.

خاورمیانه، جهان اسلام، منابع آب، هیدروپلیتیک