عیسی ابراهیم زاده - دانشیار جغرافیا دانشگاه سیستان و بلوچستان
زینب سرگزی - کارشناس ارشد جغرافیا

افزایش سریع جمعیت شهرنشین و گسترش افقی شهرها در مناطق پیرامون، بسیاری از جوامع را بر آن داشته که توجه به مسکن را بعنوان یکی از الویتهای مهم برنامه های توسعه خود قرار دهند. به دنبال این پدیده، بلند مرتبه سازی و آپارتمان نشینی نیز تقریباً بعداز انقلاب صنعتی که افزایش شتابان جمعیت شهری را بدنبال داشت، مطرح گردید . در کشور ما نیزافزایش سریع جمعیت شهرهاوگسترش شهرنشینی طی دهه های اخیرو افزایش تقاضا برای مسکن، از یکسو، کمبود زمین و بالا بودن قیمت آن ازسوی دیگر، مردم را به سوی زندگی آپارتمانی سوق داده ومی دهد. شهرزاهدان به دلیل مرکزیت استان و مهاجر پذیری و بالا بودن نرخ رشد طبیعی جمعیت، طی چند دهه اخیر شاهد رشد بی سابقه جمعیت شهر نشین بوده است . جمعیت شهر از 17500 نفر درسال 1335 به حدود 567500 نفر درسال 1385 رسیده که متوسط رشد آن طی 50 سال اخیر در میان سایر شهرهای کشور کم سابقه بوده است. افزایش سریع جمعیت شهری که حاصل آن از هم گسیختگی پیوندهای اجتماعی خانواده ها و تضعیف سنت های فرهنگی در اغلب شهرهای بزرگ کشور بوده است موجب بروز مشکلات فراوانی در روابط اجتماعی افرادی که در مجتمع های مسکونی زندگی می کنند گردیده است . تامین مسکن برای جمعیت رو به رشد شهرها چاره ای جز توسعه روز افزون ساخت و ساز آپارتمان و گسترش آپارتمان نشینی باقی نمی گذارد . پدیده جدید آپارتمان نشینی مناسبات اجتماعی خاص خود را دارد. اولین معضلی است که فرد با آن روبه رو می شود.افراد به جای دارا بودن فرهنگ « فاصله اجتماعی » در این سبک زندگی شهروندی، عملا شهرنشینانی هستند که از زندگی(روستایی) جدا گردیده و در عین حال، با فرهنگ جدید غریبه بوده و به اصطلاح شهرگرا نشده اند. لذا درجربان انتقال از فرهنگی به فرهنگ جدید دچار تضاد و تناقض گشته وعملا به حاشیه فرهنگی شهر رانده شده اند. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آ ی نا ارسی ا تز کآپها ربتسمان نشینان، با شرایط سکونت در آپارتمان سازگاری لازم را نیافته واجباردر پذیرش این نوع سکونت مغایربا فرهنگ ونگرش جامعه سنتی و نا آشنا به قوانین و فرهنگ آپارتمان نشینی محیطهای آپارتمانی را به فضایی تنش زا تبدیل کرده است . رشد سریع جمعیت شهری وسایر عوامل ذکر شده، چاره ای جز توسعه عمودی شهرها در قالب مجتمع های مسکونی نمی گذارد؛ لیکن آنچه نیاز به توجه جدی دارد آموزش چگونگی برقراری تعامل متوازن میان فرهنگ بومی و فرهنگ آپارتمان نشینی به موازاوتس ت عه فنی در اینگونه سازه هاست .

آپارتمان نشینی،فرهنگ آپارتمان نشینی، تعامل فرهنگی، توسعه شهری