نادر پروین - دانشگاه پیام نور

هدف از این تحقیق مطالعه انحراف احتمالی عناصر اقلیمی دما و بارش در شمال غرب کشور از حالت نرمال می باشد. بدین منظور ابتدا س ریهای زمانی متوسط دمای حداقل و بارش ماهانه ایستگاههای هواشناسی سینوپتیک منتخب منطقه طی نیم قرن اخیر (2005-1956) جمع آوری و تنظیم گردید نواقص آماری برخی از سریها با روش جرم مضاعف برطرف گردید . به منظور بررسی و شناخت تغییرات سریهای زمانی از آماره t آزمون کند ال و روش آماری-گرافیکی من- کندال استفاده شد و نوع و زمان تغییر داده ها مشخص گردید . نتایج تحقیق نشان می دهد که، فرض تصادفی بودن داده ها به شدت رد شده و وضعیت روند بر داده ها حاکم است . بر اساس بررسی نمودارهای گرافیکی تغییرات مولفه های u ,'u متوسط دمای حداقل و بارش منطقه طی نیم قرن اخیر دستخوش تغییراتی شده است . این تغییرات از نوع نوسانات کوتاه مدت اقلیمی و روند می باشد که در اکثر سریهای زمانی عمدتاً از دهه 1990 به بعد بیشتر مشهود است . از نظر توزیع زمانی و مکانی عمده بارشهای دوره تر در منطقه بویژه در شرق و غرب دریاچه ارومیه تغییرات ناگهانی و جهش معنی داری داشته و طی دهه 1990 و 2000 شیب تندی بر روند نزولی سریهای متوسط دمای حداقل و بارش حاکم بوده است . از نظر وضعیت متوسط دمای حداقل تضاد شدیدی بین غرب و شرق منطقه وجود دارد . به طوریکه، در غرب دریاچه ارومیه جهش و تغیی رات ناگهانی معنی داری در جهت منفی است . اما در شرق دریاچه(تبریز) جهش معنی دار دمایی در اکثر ماههای سال از نوع مثبت می باشد که احتمال دارد پدیده شهرنشینی شدید اخیر در این تضاد منطقه ای نقش داشته باشد. در بخشهای شمالی و جنوبی منطقه از نظر دما تغییرات ناگهانی معنی داری مشاهده نشد و حالت طبیعی حاکم است.

دما و بارش، تغییر اقلیم، من- کندال، شمال غرب ایران