زیبا قهرمانی - مدرس دانشکده فنی و حرفه ای دختران سنندج (گروه گرافیک) کارشناس ارشد گرافیک دانشگاه تهران(پردیس البرز)
حسن بلخاری - استاد دانشگاه تهران، مدیرگروه مطالعات عالی هنر دانشگاه تهران

شناخت اساطیر، نمادها و مجموعه عقاید تمدنهای باستانی، همواره مورد توجه محققین و هنر پژوهان بوده است. با شناخت اساطیر یک قوم، میتوانیم تاریخ رشد تمدن و فرهنگ آن را باز شناسیم وبه بسیاری از پرسش های زمان خود پاسخ گوییم. هدف از این پژوهش بررسی نمادشناسانه نقش شیردال یا گریفین در آثار زرین تمدن زیویه میباشد. روش تحقیق بصورت توصیفی تحلیلی می باشد و منابع تحقیق به صورت کتابخانه ای، میدانی و اینترنتی جمع آوری شده است، که از طریق رجوع به کتاب ها، مقالات و سایتهای اینترنتی و نیز، حضور در محل وجود این نمادها قابل دسترسی بوده است. از نتایج حاصله از این پژوهش چنین بر میآید که گریفین (شیر دال )،جانوری اسطوره ای و دورگه با ترکیبی از عقاب و شیرمی باشد ، که نخستین تجلی را در هنرمصر و هند ویونان و بین النهرین داشته است وبه وفوردر افسانه ها وآثار کهن تمدن ایران نیزحضور داشته است. برخی از محققین نیز خاستگاه آن را اقوام شمال آسیا ( سیتها، سکاها )می دانندکه در دوره ای از فرمانروایی خوداز ساکنین اصلی زیویه بوده اند.بازنمایی گریفین در آثار زرین زیویه از لحاظ سبک هنری از عناصر سکایی، آشوری و فینیقی و ساکنین محلی لرستان تقلید شده است،که غالبا نمادی از محافظت و قدرت و گاهی نمادی از برکت و خوش یمنی، بوده است.از خصوصیات بارز گریفین طلا دوستی بوده وآن را با خورشید و خورشید خدایان مرتبط می دانستند و در بسیاری موارد او را به عنوان نگهبان خزاین و گنجینه ها و حتی ورودی کاخ ها و معابد قرار می دادند یا به صورت شیی زرین و زینتی به خود می بستندتا مانع نفوذ نیروهای مهاجم و اهریمنی شوند

نمادشناسی ، گریفین، آثارزرین ، زیویه