سیاوش صابری - کارشناسی ارشد حقوق، نویسنده و پژوهشگر
محسن طاهری - استادیار و عضو هییت علمی گروه حقوق، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

عدم النفع را در لغت می توان به معنای سود نبردن و افزودن نشدن بر دارایی تعریف کرد، اما فقها و حقوقدانان عدم النفع را به معنای منع از نفع دانسته و آن را یک اقدام و عملی می شمارند که سبب سود نبردن یا افزودن نشدن بر دارایی است و پیامدهای حقوقی خاص خویش را دارد. یافتن تعریف و نشان دادن مفهوم عدم النفع به این معنای اخیر در آثار کلاسیک حقوقی کار چندان دشواری به نظر نمی رسد، اما پیگیری این معنا و مفهوم در منابع فقه اسلامی تحمل بیشتری را طلب می کند. عدم النفع به عنوان یکی از اقسام خیارات که گاه نتیجه پیمانشکنی متعهد و گاه نتیجه فعل یا ترک فعل زیان آور شخص است و واجد آثار فراوانی در سرنوشت اقتصادی فرد می باشد. در مقاله حاضر علاوه بر تعیین مفهوم عدم النفع و بررسی دیدگاه فقها و حقوقدانان در این زمینه، به نحوه ی جبران این خسارت در عرصه فقه و حقوق نیز پرداخته شده است.

مال، مالیت، ضرر، ضمان، مسیولیت