طاهره السادات خوش نظر - مربی پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی گیلان
فرحناز محمدی - استادیار گروه پرستاری، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
حمیدرضا خانکه - استادیار گروه پرستاری، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
شهپر حقیقت - استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات سرطان پستان، جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی تهران

ادم لنفاوی دست یکی از شایعترین عوارضی است که در نتیجه درمان سرطان پستان ایجاد میشود. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر توانبخشی در منزل بر میزان ادم لنفاوی و فعالیت دست مبتلا در زنان مراجعه کننده به مرکز بیماریهای پستان جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی تهران بعد از ماستکتومی در سال1388-89انجام گردید.روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی تک گروهه (قبل و بعد) میباشد که بر روی 16 نفر از زنان مبتلا به ادم لنفاوی خفیف (ادم کمتر از 200 سیسی) انجام گرفت. میزان ادم از طریق تانک حجم سنج و میزان فعالیت دست مبتلا با پرسشنامه محققساخته قبل، یک و دوماه بعد از انجام مداخله محاسبه گردید. مداخله شامل یک جلسه آموزش برنامه ورزشی، انجام ماساژ تخلیه لنف توسط فرد مبتلا و رعایت رفتارهای پیشگیری کننده از ادم لنفاوی به مدت 2 ماه مستمر بود. در طول جریان مداخله، پیگیری تلفنی و حضوری با مراجعه به مرکز انجام شد. تحلیل داده ها با استفاده آزمون آماری داده های تکراری محاسبه گردید.یافته ها: یافته های مطالعه نشان داد انجام برنامه توانبخشی مشتمل بر آموزش و اجرای برنامه ورزشی مدون دست، انجام ماساژ تخلیه لنف توسط فرد مبتلا در منزل و رعایت رفتارهای پیشگیری کننده از خطر ادم لنفاوی منجر به کاهش میانگین حجم ادم لنفاوی (p<0/001) و افزایش میانگین فعالیت های دست مبتلا (p<0/001) طی 2 ماه اجرای برنامه توانبخشی شده است.نتیجه گیری: نتایج نشان داد اجرای برنامه توانبخشی سبب کاهش میزان ادم لنفاوی و بهبود فعالیت دست مبتلا در بیماران تحت ماستکتومی میشود لذا، ارتقاء آگاهی و انجام برنامه غیرتهاجمی توانبخشی مبتنی بر منزل میتواند به عنوان راهبردی جهت ارتقاء کیفیت زندگی این مددجویان به کار گرفته شود.

توانبخشی، ادم لنفاوی، فعالیت دست، ماستکتومی