فاطمه کاسی - استادیار دانشگاه پیام نور
محمدصادق بصیری - دانشیار دانشگاه شهید باهنر کرمان

برتولد برشت از نظریه پردازان تیاتر است. او تیاترش را نقطه مقابل تیاتر ارسطویی می داند. او با معرفی تیاترش به نام تیاتر حماسی به فکر ایجاد اختلال در پذیرش رضامندان جهان از سوی تماشاگران بود و بدین سبب از تمهیداتی برای رسیدن بدین مقصود استفاده کرد که فاصله گذاری نام دارد. او با خلق شخصیت های شگفت انگیز مانع همذات پنداری مخاطب با بازیگر می شود. اگرچه نظریه او مربوط به نمایش نامه است، می توان در داستان هم از آن استفاده کرد. غلامحسین ساعدی نمایشنامه نویس بود: چوب به دست های ورزیل، آی با کلاه، آی بی کلاه، پرواربندان و... از جمله نمایش نامه های او هستند. بنابراین با فنون تیاتر آشنا بود و می توان تاثیر نمایشنامه نویسی را در آثارش جست وجو کرد. نگارندگان این نظریه را در تحلیل داستان خانه های شهر ری غلامحسین ساعدی بررسی کردند و شگردهای فاصله گذاری را در حوادث و شخصیت های شگفت انگیز و همین طور مسایل اجتماعی جست و جو کردند. نتیجه این بررسی نشان می دهد نویسنده توانسته با ایجاد این فاصله گذاری ها روح تفکر مردم شهر ری، صورت بندی های اجتماعی، ارزش ها و هنجارهای مسایل روانی، اخلاقی، شخصیت های مونتاژ گونه و داستانی گروتسکوار خواننده را به تغییر وادارد.

برشت، فاصله گذاری، ساعدی، خانه های شهر ری