فتحیه فتاحی زاده - استادیار و عضو هییت علمی دانشگاه الزهرا(س)
شیرین رجب زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا (س)

علامه طباطبایی (رحمه ا... علیه) از مفسران بزرگ شیعه، روایات ترتیب نزول را غیرقابل اعتماد می داند و معتقد است که باید از طریق اجتهاد و توجه به سیاق به ترتیب نزول آیات و سور قرآن دست یافت. ولی آیا در مقام عمل، مطابق با تیوری خود عمل کرده است البته روایات ترتیب نزول از منابع قابل توجه در تعیین ترتیب نزول آیات و سور قرآن اند. برخی از مفسران برای تعیین ترتیب صرفا به این روایات توجه دارند؛ ولی عده ای آنها را غیرقابل اعتنا می دانند و معتقدند از سیاق آیات و سور می توان به ترتیب نزول آنها پی برد. علامه رویکردی تاییدی و تکمیلی نسبت به روایات دارند، ولی در مورد روایات ترتیب نزول اذعان می دارد که این روایات به هیچ وجه قابل اعتماد نیست و دلایلی را نیز اقامه می کند که البته این دلایل جای نقد و بررسی دارد. از طرفی ایشان در تفسیر المیزان در همه موارد مطابق با تیوری خود عمل نکرده است و عملکردهایی متفاوت در مواضع مختلف دارد که در بعضی موارد اصلا به روایت اشاره نمی کند و به اجتهاد اعتماد می کند، در مواردی از روایات به عنوان تایید بر اجتهاد خود استفاده می کند و در مواردی به نقد روایت می پردازد که اینگونه عملکرد دال بر این است که صرفا به یک روش نمیتوان تکیه کرد و باید روش تلفیقی اجتهادی - روایی را در پیش گرفت.

علامه طباطبای ( یرحمه ا... علیه) ، روایات ترتیب نزول، المیزان، ترتیب اجتهادی، ترتیب روایی