رضا علی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ا
حیدرعلی کشکولی - استاد دانشکده مهندسی آب دانشگاه شهید چمران اهواز
عیسی معروف پور - استادیار دانشکده مهندسی آب دانشگاه کردستان
حبیب موسوی جهرمی - دانشیار دانشکده مهندسی آب دانشگاه شهید چمران اهواز

امروزه استفاده بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و ورود آلاینده‌های مختلف به این منابع باعث شده تا کیفیت منابع آب زیرزمینی به شدت کاهش یابد. یکی از عوامل مهم و مؤثر در حرکت آلاینده‌ها به سمت آبهای زیرزمینی خصوصیات فیزیکی خاک می‌باشد. انتشارپذیری یکی از خواص مهم محیط متخلخل و یکی از پارامترهای اساسی معادله جابجایی انتشار می‌باشد. در این پژوهش مقادیر ضریب انتشارپذیری برای سه نوع خاک ماسه‌ای همگن درشت، متوسط و ریز در حالت اشباع تعیین و وابستگی ضریب انتشارپذیری به فاصله انتقال مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور یک مدل فیزیکی استوانه‌ای از جنس PVC به قطر 10 و ارتفاع 100 سانتی‌متر ساخته شد و محلول کلرید سدیم با هدایت الکتریکی ds/m 14 به عنوان آلاینده پایدار برای آزمایشات انتخاب گردید. آزمایشات در سه فاصله انتقال 30، 60 و 90 سانتی‌متری انجام شد. حداقل سرعت ظاهری انتقال 5-10 × 26 متر بر ثانیه بود. مقادیر انتشارپذیری بدست آمده در محدوده 08/0 تا 33/1 سانتیمتر محاسبه شد و نتایج حاصله نشان داد که با افزایش فاصله انتقال ضریب انتشارپذیری افزایش می‌یابد.

انتشارپذیری، فاصله انتقال، خاک ماسه‌ای همگن، مدل فیزیکی