جهانگیر مسعودی - دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد
ریحانه شایسته - دانشجوی دکترای دانشگاه فردوسی مشهد

یکی از نظریات مهم در حوزه های روان شناختی و اخلاقی، نظریه خودگرایی است. اما از آ نجا که این نظریهدلایلی متقن نداشته و مبانی آن قابل دفاع نیست، نقدهایی به آن وارد شده است که نظریه پردازان خودگراییاز پاسخگویی به آنها ناتوان هستند. با وجود طرد این نظریه از سوی بسیاری از اندیشمندان، ملاصدرا بهخودگرایی اهمیتی ویژه داده است. بر اساس نظر ملاصدرا، خودگرایی در ذات انسان قرار دارد. وی در نسبتدادن خودگرایی به انسان، به ویژگی هایی مانند انواع لذت، غایت حقیقی انسان، معنی صحیح حب ذات، ابعادوجودی انسان، مراتب وجودی وی و غیره اشاره می کند تا معنای صحیح و دقیقی برای خودگرایی به دستدهد. به طور مثال خودگرایی از دیدگاه او متعلق به همه مراتب نیست؛ بلکه تنها متعلق به مراتب عقلانی وحقیقی انسان است.در فلسفه ملاصدرا همه انسان ها در جهت کسب بیشترین صفات کمالی برای خود و حفظ آن تلاش می کنند واین مساله هیچ منافاتی با دیگرخواهی ندارد و دیگرخواهی نیز به نوعی خودگرایی محسوب می شود.

خودگرایی، حب ذات، خودگرایی روان شناختی، خودگرایی اخلاقی، ملاصدرا