سیدمحمدحسین کاظمینی - دانش آموخته دکتری، حقوق عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

متناسب با مبانی معرفتی مختلف عناصر سازنده و هویت بخش قانون متفاوت است و در نظام های حقوقی به گزاره های واحد اطلاق قانون نمی شود. همین مسیله در تفاوت رویکردها و برداشت های از قانون نیز تاثیرگذار است. نوشتار حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که عناصر سازنده و هویت بخش قانون کدام اند و نظام های حقوقی با چه رویکردی قانون را فهم و تحلیل می کنند اگر در نظام حقوقی بر عنصر محتوایی و مقادی قانون تاکید شود، رویکرد غیراستقلالی و اگر عنصر شکلی و ساختاری مورد توجه باشد، رویکرد استقلالی به قانون اولویت می یابد. هسته سخت نظام حقوقی اسلام اراده حکیمانه شارع است. از این رو قانون و تمامی مولفه ها و مفاهیم درونی ایننظام خود را با این هسته سخت تبیین و در افق آن تعریف می کنند. در نظام حقوقی اسلام قانون از دو اتم محتوایی- مفادی و شکلی- ساختاری تشکیل شده و با رویکردی غیر اسقلالی به آن نگریسته می شود.

قانون، عناصر سازنده، مبانی معرفتی، نظام حقوقی اسلام