حسین اترک - دانشیار دانشگاه زنجان

یکى از موضوعات فرا اخلاقى، بحث از منشا الزام های اخلاقى است. مسیله این است کهالزام های اخلاقى، یعنى بایدها و نبایدهای اخلاقى از کجا ناشى مى شوند به باورکریستین کرسگارد، فیلسوف معاصر آمریکایى، منشا الزام های اخلاقى هویت اخلاقىانسان و انسانیت انسان است. انسان به دلیل خودآگاهى اش به صرف میل به چیزی آن راانجام نمى دهد، بلکه از خود مى پرسد که آیا درست است که مطابق میل خویش رفتارکنم کرسگارد که همانند کانت به ارزش ذاتى انسانیت معتقد است، مى گوید کهدلایل ما برای انجام دادن چیزی را هویت و طبیعت ما مشخص مى کند. هویت مابه عنوان انسان، زن یا مرد، عضوی از قوم یا نژاد، دین خاص یا طبقه اجتماعى خاص و ...الزام های نامشروطى را بر ما تحمیل مى کنند. بنابراین، از نظر کرسگارد هویت مابه عنوان یک انسان منشا هنجارها و الزام های اخلاقى ماست. نقض این الزام ها به معنای ازدست دادن هویت ماست. انسانیت بخش مهم هویت ماست. به نظر مى رسد افزون بربرخى اشکال ها بر نظریه اخلاقى کرسگارد، ایرادهای وارد بر نظریه اخلاقى کانت نیزبر آن وارد است؛ از جمله اینکه اصل انسانیت و هویت عملى انسانى نمى تواند همیشهبه عنوان معیاری موفق در تشخیص فعل اخلاقى عمل کند.

کرسگارد، خودآگاهى، ذهن اندیشناک، هویت عملى، انسانیت