ساجده کریمی کندزی - استادیار و هییت علمی گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، نطنز، ایران
عباس تارمست - کارشناس مهندس عمران راه و ساختمان

هدف پژوهش حاضر بررسی ابعاد زیست محیطی خشکی زاینده رود در مناطق شهری و معماری تاریخی منطقه می باشد. روش پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی می باشد که از منابع موجودی در این زمینه استفاده شده است. نتایج بیانگر آن است که شهر اصفهان با توجه به خشکی های اخیر در مسیر زاینده رود و همچنین خشک شدن تالاب گاوخونی در معرض آسیب های جدی ناشی از ذرات معلق و طوفان های گردوخاک و شن و ماسه قرار دارد که این امر می تواند از آلودگی هوا تا آسیب رسانی به آثار تاریخی و معماری را در پی داشته باشد. هجوم ریزگردها همراه با وزش باد ضمن ایجاد آلودگی هوا و اثرات سوء آن می تواند همراه با طوفانهای شن و ماسه رها شده باشد که آسیب جدی را بر بناهای تاریخی وارد سازد که این امر در طول زمان بسیار چشمگیر خواهد بود. همچنین وجود مقدار زیادی از این ریزگردها و شن و ماسه ریز در هوا و در زمان بارش باران می تواند میزان آسیب رسانی قطرات باران و تخریب آن را زیاد کند که با توجه به وجود آثار تاریخی بسیار زیاد در شهر اصفهان و مناطق شرقی آن، این امر بسیار نگران کننده خواهد بود. آلاینده های جوی و ریزگردها به طور خاص سبب ایجاد لکه هایی روی سطوح آثار تاریخی شده و این لکه ها که عموما دارای مقادیری از ذرات اکسیدهای فلز معلق در هوا هستند، به مرور به شکل لایه هایی سخت روی سطوح را می پوشانند. این مواد به همراه سایر آلاینده های جوی به تنهایی برای آثار باستانی مضر بوده و در ترکیب با رطوبتمحیطی و نزولات جوی، تاثیرات مخرب آن چند برابر می شود.

زیست محیطی، زاینده رود، در مناطق شهری، معماری تاریخی