زینب احمدوند - استادیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات علوم انسانی ارومیه، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
فاطمه علیان - دانشجوی دکتری گروه تاریخ، دانشکده ادبیات علوم انسانی اصفهان، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

زمینه هدف: در این پژوهش نظرات ابتکارات پزشکان ایرانی در طی قرون سوم تا نهم هجری قمری، در مورد تشخیص روش های درمان بیماری های زنان زایمان مورد بررسی قرار گرفته است تا با نگاه اجمالی به پیشینه بیماری های زنان زایمان ازمنظر پزشکان ایرانی، درباره طب زنان زایمان شامل تشریح جنین، دشوارزایی، زایمان های طبیعی غیرطبیعی، سقط جنین، نشانه های جنین مرده، بارداری، چندقلویی جنین چگونگی تشخیص جنس جنین، پرداخته است. روش ها: در این مطالعه مروری کتابخانه ای، آرا نظرات برخی از اطباء پزشکان ایرانی در طی قرون سوم تا نهم هجری با استفاده از کتب آثار پزشکی ایشان در باب روشهای روشهای درمان بیماریهای زنان زایمان از زوایایی تشخیصی درمانی، مورد بررسی قرار گرفت. جهت تجزیه تحلیل نیز مقایسه اطلاعات موجود با سایر محققین، واژه های بیماریهای رحمی زنان، جراحی های رحمی، روشهای درمان بیماریهای زنان، طب اسلامی، اطبای مسلمان، در پایگاه ها اطلاعاتی، Magiran، Irandoc، IranMedex، UpToDate،Google Scholar جستجو مستندات علمی جمع بندی شد. یافته ها: این پژوهش نشان می دهد که اطبا پزشکان ایرانی بعضا فارسی زبان که در حیطه بیماری های زنان زایمان مقالات کتبی از خود برجای گذاشته اند آثار فراوانی در زمینه مامایی طب زنان از ابتدای دوره اسلامی توسط پزشکان ایرانی تدوین گردیده است که با بررسی آن ها مشخص می شود که این پزشکان، علاوه بر اینکه اکثر بیماری های زنان زایمان را می شناختند دشوارزایی، نازایی دیگر بیماری های زنان را درمان می کردند، به طور نظری هم رساله هایی را درباره قابلگی بیماری های زنان تالیف کرده اند یا حداقل فصل هایی از کتب خود را به این موضوع اختصاص می دادند، همچنین معرفی بیماری های روش هایی درمانی که این اطبا در آثار خود آورده اند که بعضا ابتکار خود این اطبا می باشد، امروزه علم پزشکی نوین بر وجود این بیماری ها بعضا روش های درمانی آن صحه گذاشته اند. نتیجه گیری: نوآوری خلاقیت روشهای درمانی پزشکان ایرانی برای علاج بیماری های زنان زایمان در دوره مورد بحث، نشان می دهد که پزشکان اطبای ایرانی با تشریح بررسی کامل بیماری های زنان راه های درمانی مناسب مفید، برای رفع این بیماریها آشنا بوده اند، به گونه ای که کمترین پیامد را برای بیمار داشته باشد.

اطبای ایرانی، تمدن اسلامی، بیماری زنان زایمان، ناباروری