حسن درگاهی - عضو هییت علمی دانشیار دانشکده علوم اقتصادی سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

در تجربه سیاست های ارزی اقتصاد ایران، متغیر کلیدی نرخ ارز غالبا به عنوان یک متغیر برونزا فرض شده انتخاب نظام های ارزی از نوع نظام سهمیه بندی ارزی یا مدیریت شده با گرایش تثبیت نرخ ارز یک رویکرد مسلط به شمار می آید. این سیاست در فضای تورمی حاصل از سیاست های انبساطی مالی پولی، به کاهش نسبت قیمت های خارجی به داخلی بر حسب واحد پول یکسان (نرخ ارز حقیقی) منجر شده تبعات مثبتی بر تخصیص منابع رشد اقتصادی همچنین ترازپرداخت های کشور نداشته است. اگرچه انتخاب نوع نظام ارزی برای مدیریت اقتصادی مهم است ولی مهم ترین جنبه سیاست ارزی که باز توزیع شده رشد اقتصادی را تحت تاثیر قرار دهد، مسیله چندگانه بودن نرخ ارز ارزش گذاری بیش از اندازه نرخ ارز است. بنابراین آنچه مهم است ایجاد ثبات در نرخ ارز حقیقی است. در این خصوص دو نکته تعیین کننده می بایست مورد توجه قرار گیرد. اول آنکه نمی توان نرخ اسمی را به عنوان عاملی بروزنزا ناسازگار با شرایط اقتصادی تعیین نمود. دوم آنکه باید تورم تحت کنترل قرار گیرد. بدین جهت شناخت عوامل ساز کارهای اثرگذار بر نرخ ارز بررسی ریشه های بحران ارزی با تاکید بر آسیب شناسی اقتصاد کلان ایران، در حوزه های رشد اقتصادی، حجم پول تورم، تراز مالی دولت ساختار تجارت از یک سو تشدید تحریم های مالی اقتصادی از سوی دیگر دارای اهمیت است.

نرخ ارز حقیقی، نظام ارزی، اقتصاد ایران، اقتصاد نفتی، سیاست مالی پولی