مهشید شاهچرا - استادیار گروه بانکداری، پژوهشکده پولی بانکی
ماندانا طاهری - پژوهشگر گروه بانکداری، پژوهشکده پولی بانکی

با توجه به بررسی های انجام شده در این یادداشت، اقلام زیر خط در ترازنامه بانک ها در شبکه بانکی کشور با اقلام بالای خط ارتباط مستقیم دارد در مطالعه تحلیل های رفتاری شبکه بانکی کشور نقش واسطه گری بانک ها بسیار موثر است. اقلام زیر خط شامل صدور اعتبارات اسنادی، صدور ضمانت نامه ها، صدور اعتبارات اسنادی ضمانتی، فروش وام، تعهدات وام، شرکت در بازارهای مشتقه است که از این موارد، اعتبارات اسنادی، ضمانت نامه ها، وجوه اداره شده، سایر تعهدات از اقلام گزارش شده در ترازنامه بانک های ایران است. هر یک از این اقلام، بسته به تعهد بانک، به ایجاد پول اعتباری در اقتصاد منجر می شود امکان تبدیل شدن به دارایی یا بدهی واقعی را برای بانک ها در ترازنامه فراهم می کند. بررسی اقلام زیر خط در ایران نشان می دهد بانک های خصوصی بیشترین تغییر بانک های دولتی خصوصی شده بیشترین حجم از اقلام زیرخط را (بیشترین تعهد دارایی بدهی احتمالی)دارند. اقلام زیر خط به شکل غیر رسمی پتانسیل خلق نقدینگی دارد در وام دهی بانک ها تاثیر می گذارد. بنابراین با توجه به امکان پتانسیل ایجاد پول اعتباری به وسیله اقلام زیرخط، مطالعه ارتباط اقلام زیر خط از بعد سیاست های اعتباری پولی حایز اهمیت است.