احسان خلفی - گروه مهندسی عمران، واحد یاسوج دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج ایران
مهرداد خلقی فرد - گروه مهندسی عمران، واحد یاسوج دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج ایران

با توجه به افزایش روزافزون تعداد سدهای خاکی ارتفاع آن ها در کشور، اطمینان از عملکرد آن ها در شرایط مختلف، موضوعی حیاتی است. سدهای خاکی به لحاظ مزایا، از جمله استفاده از مصالح طبیعی موجود روش اجرای نسبتا ساده آن ها هزینه ساخت کمتر، همواره مورد توجه بوده اند. آب در حین عبور از هسته سد به دلیل نفوذپذیری بسیار کم، مقدار زیادی از انرژی پتانسیل خود را بدلیل اصطکاک از دست داده مقدار نشت کاهش می یابد. این نوع سدها خود می توانند با هسته مرکزی قایم یا هسته مایل ساخته شوند که انتخاب هر نوع از این هسته ها در یک سد خاکی، مزیت ها معایبی را به همراه دارد. یکی از مسایلی که نوع هسته رسی(مایل یا قایم) در آن نقش دارد، تاثیر متفاوت هر نوع هسته رسی بر میزان نشت از آن سد خاکی است. هدف از این پژوهش، بررسی نشت از سد خاکی درودزن با هسته مایل قایم با نرم افزار ژیواستدیو بود. این کار به روش مدل سازی نرم افزاری انجام گرفت. در این پژوهش، آنالیز حرکت آب در خاک در سد خاکی ناهمگن با استفاده از برنامه SEEP/W انجام گرفت. نمونه سد خاکی ابتدا در حالت جریان ماندگار آنالیز شده با مشخص کردن پارامترهای مقاومتی مصالح، شرایط نفوذپذیری هندسه سدها، موقعیت خط زه آزاد، تابع نفوذپذیری در حالت نیمه اشباع، المان بندی مدل سد خاکی انجام شده آنالیز محاسبات آن، انجام شد. در انتها نیز با ایجاد تغییراتی در هندسه سد سعی بر بهینه سازی عملکرد سد همچنین کاهش حجم عملیات خاکی گردید. نتایج نشان دادند که موقعیت خط فریاتیک داخل سد در وضعیت مطلوبی قرار داشته حجم بسیار کمی از پوسته پایین دست، بصورت اشباع بود. همچنین، مجموع کل جریان نشتی از پی بدنه سد، برای سد با هسته قایم نسبت به هسته مایل، 32 درصد کاهش نشان داد.

سد خاکی درودزن، هسته رسی، بهینه سازی عملکرد سد، نشت، Geostudio