احسان بذرافشان - دانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد
حسین ملکی نژاد - دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
سید زین العابدین حسینی - استادیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
فاطمه برزگری - استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه پیام نور

برآورد نیاز آبی، از مهمترین عوامل در مدیریت منابع آب و از ضروریات هر طرح آبیاری و زهکشی به شمار می رود. برای تعیین نیاز آبی، بایستی تبخیر و تعرق پتانسیل گیاه مرجع ( ET0 ) را برآورد کرد. میزان بهره برداری از منابع آب سطحی و زیر زمینی در هر منطقه ارتباط مستقیم با آب مورد نیاز برای آبیاری محصولات کشاورزی در آن منطقه دارد. در تحقیق حاضر که در محدوده آبریز دشت یزد-اردکان انجام گرفت، از نرم افزار CROPWAT برای محاسبه نیاز آبی محصولات کشاورزی استفاده شد. محصولات زراعی و باغی منطقه مورد مطالعه در حدود 54 هزار هکتار می باشد. میزان آب مورد نیاز برای آبیاری این سه محصول پسته، انار و بادام 917594740 مترمکعب است که تقریبا 70 درصد میزان آب مورد نیاز برای آبیاری کل محصولات زراعی و باغی دشت یزد-اردکان را شامل می شود. به منظور بررسی تاثیر راندمان های مختلف آبیاری در کاهش مصرف آب و مدیریت مصرف آب کشاورزی براساس تعادل آبخوان، از نرم افزار CROPWAT استفاده شد. که با اعمال سناریوهای پیشنهادی، در سناریو حذف محصولات پرآبخواه حدود 105 میلیون متر مکعب، افزایش راندمان آبیاری با تغییر شیوه آبیاری در راندمان 60 درصد 237 میلیون مترمکعب و تغییر شیوه آبیاری در باغات پسته و انار از روش سطحی به روش قطره ای در راندمان 60 درصد 74 میلیون متر مکعب کمتر آب مصرف می شود لذا می توان نتیجه گرفت با تغییر الگوی کشت و افزایش دور آبیاری میزان بهره برداری از آبخوان دشت را کاهش و به میزان ذخیره سفره های زیرزمینی افزود.

نیاز آبی، تبخیر و تعرق، کراپ وات، دشت یزد-اردکان