خالد اوسطی - استادیار گروه مهندسی مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان

برآورد دقیق دبی پیک لحظه ای، نقش مهمی در کارایی فعالیت های آبخیزداری، پیش بینی رفتار هیدرولوژیکی حوضه در شرایط سیلابی، طراحی سازه های آبی و مدیریت بهینه منابع آب دارد. در حوضه های دارای آمار، این مهم براساس آنالیز فراوانی داده های سیلاب ثبت شده در ایستگاه های هیدرومتری و برازش توزیع های آماری صورت می گیرد. بر این اساس، در مطالعه کنونی نکویی برازش توزیع های مختلف فراوانی بر داده های دبی پیک لحظه ای سالانه سیلاب در نه ایستگاه هیدرومتری دارای آمار طولانی مدت در حوضه حله مد نظر قرار گرفت. با توجه به باروگراف داده های ثبت شده در ایستگاه ها، دوره مشترک آماری 27 ساله (سال های آبی 65-1364 تا 91-1390 ) انتخاب شد. پس از بازسازی نواقص آماری داده ها، آزمون داده های پرت و آزمون همگنی به منظور کنترل کیفی داده ها انجام گرفت. سپس مقادیر خطای مربوط به برازش هر توزیع آماری محاسبه شد و براساس آن مناسب ترین توزیع فراوانی براز یافته به داده های ثبت شده در هر ایستگاه انتخاب گردید. نتایج بررسی فراوانی دبی پیک لحظه ای سالانه سیلاب نشان داد که براز توزیع لوگ پیرسون نوع سوم بهتر از بقیه توزیع ها بود اما در سه ایستگاه چیتی، جره بالا و کلل، به ترتیب توزیع های گمبل، لوگ نرمال سه پارامتره و پیرسون برازش بهتری داشتند. این نتایج نشان داد که تغییرات فراوانی دبی پیک لحظه ای سالانه سیلاب در زیرحوضه های حوضه حله دارای الگوی توزیع متفاوتی بودند.

دبی پیک لحظه ای سالانه، توزیع احتمالات، لوگ پیرسون نوع سوم، حله