ایمان میرشجاعیان حسینی - دانشجوی دکتری، مدرس گروه معماری موسسه آموزش عالی خاوران، مشهد، ایران
ملیکا سهامیان مقدم - دانشجوی کارشناسی معماری داخلی، گروه معماری موسسه آموزش عالی خاوران، مشهد، ایران

بادگیر به عنوان یک عنصر شاخص در تهویه ساختمان های سنتی ایران در مناطق گرم و خشک و گرم است که با استفاده ازهوای بیرون و انرژی باد هوای داخل محیط را خنک و ایجاد آسایش میکند. عملکرد آن ها به گونه ای است که هوای مطلوبیکه در حیاط یا زیر زمین وجود دارد را به سمت بالا هدایت میکند کاهش مصرف انرژی و سوختهای فسیلی را به همراهدارد. هر بادگیر به نسبت مکانی که در آنجا احداث شده است تقسیم بندی می شود؛ در اردکان به صورت یک طرفه، در کرمانبه صورت دو طرفه و همچنین در یزد به صورت چهار طرفه ساخته شده اند. در این مورد پژوهشهایی شکل گرفته اما به طورمختص در مورد نقش بادگیر به عنوان یک عنصر شاخص و تاثیر آن بر بهبود تهویه طبیعی تحقیقی انجام نشده است. در اینمقاله به دنبال آن هستیم که استفاده از بادگیر در بناهای قدیمی چه تاثیری در بهبودسازی تهویه مطبوع را به همراه داشتهاست و برگشتی به معماری سنتی ایران داشته باشیم. باغ دولت آباد یزد به دلیل شهرت بسیاری که در رابطه با وجودبادگیرهایش دارد و دارای بلندترین بادگیر موجود در ایران است، به عنوان نمونه موردی مورد بررسی قرارگرفته است.گردآوری اطلاعات با بررسیهای میدانی و کتابخانه ای صورت گرفته است و روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی میباشد.نتایج نشان میدهد برای ساخت این بادگیرها ترکیبی از معماری بومی و همچنین مهندسی تهویه مورد استفاده قرار داده اندکهنتیجه این سازه باعث شده زندگی افراد در مناطق کویری به راحتی امکان داشته باشد و استفاده از آن در بناهای امروزی می-تواند نمادی از معماری ایرانی را به همراه داشته باشد.

بادگیر، تهویه طبیعی، یزد، باغ دولت آباد