احمدرضا نظری چروده - استادیار زبان وادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا
فاطمه طالبی خاکیانی - دانشجوی دوره دکتری زبان وادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا

فضا و رنگ یکی از بنیادی ترین عناصر داستانی است که در هنرهای تصویری و کلامی وجود دارد و هنرمند به آن می پردازد. مفهومپیچیده ی فضا و رنگ در عرصه ی ادبیات داستانی معنایی ویژه یافته است؛ چنان که در حوزه ی ساختار شناسی عناصر داستان نقش عنصر فضا به عنوان امری مرکب که با عناصر دیگر داستان ارتباطی تنگاتنگ داشته و جدای از آن ها نیست مورد بررسی قرار می گیرد. حکایات عرفانی اسراالتوحید که با توجه به واکنش مخاطب می تواند در هر دوگونه ی متقابل تخیلی و ریالیستی البته ریالیست فلسفی جای گیرد از دیدگاه عنصر فضا سازی در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است تا سه هدف زیر را دنبال کند: 1- تبیین ساختار فضا و رنگ در حکایات مورد نظر که در واقع مدخلی برای پاسخ به این سوال اصلی است که فضا در حکایات عرفانی وجود دارد. 2- تاثیرپذیری فضا و رنگ از دیگر عناصرداستان مثل گفت و گو، روایت، لحن و رویکردهای دیگر که چرخشی در ساختار اولیهی اشخاص حکایات به وجود می آورد. 3- و سر انجام توصیف این مساله که چگونه فضاسازی های متفاوت با فضای گفتمانی حکایات اسرارالتوحید فی مقامات شیخ ابی سعیدابی الخیر ارتباط برقرار می کند.

اسرارالتوحید، روایت، عناصر داستان، فضاسازی