مینا احدی پرست - دانشجو کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند
محمد قمیشی - عضو هییت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند

باد یکی از عوامی بسیار مهم در تامین آسایش در این در اقلیم گرم و خشک می باشد،که برای استفاده از این موهبت الهی و تامین آسایش درون خانه، بادگیر ابداع شده و از آن به طور گسترده در فلات مرکزی و جنوب ایران استفاده شده است. بادگیرها بسته به جهت باد انواع گوناگون دارند. یزد، یکی از شهرهای کویری است که در منطقه اقلیمی گرم و خشک ایران قرار گرفته است و بادگیر که جزء جدایی ناپذیر خانه های سنتی یزد بوده است، به تدریج عملکرد خود را از دست داده و امروزه تنها به عنوان یک نماد یا عنصر تزیینی از آن استفاده می شود. بخش تابستان نشین خانه ها که در ارتباط با بادگیر بوده اند، نیز کارکرد خود را از دست داده و عملا به انباری تبدیل شدهاند.این مقاله با هدف بازکارآیی نقش بادگیرها و عملا بخش تابستان نشین و در تداوم تحقیقات پیشین، با دسته بندی انواع بادگیرها در یزد، رابطه نقش تهویه و خنک کنندگی با فضاهای بخش تابستان نشین را بررسی و راهکارهای معمارانه و فنی اصلح در بهینه سازی نقش بادگیر را ارایه می دهد.روش تحقیق در این مقاله بر اساس مطالعات میدانی و کتاب خانه ای و همچنین به صورت توصیفی_تحلیلی می باشد. بنابراین، پس از معرفی بادگیر دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد )خانه رسولیان( و اصلاحات انجام شده، دو خانه مرتاض و کرمانی که معرف تیپ های دیگر رابطه بادگیر با فضاهای معماری هستند، که نقطه اشتراک این بنا ها با هم مکش هوای مرطوب و خنک که همیشه در عمق زمین وجود دارد، معرفی و راهکارهای بازکارآیی آنها ارایه شد.

بادگیر ، یزد ، تهویه ،اقلیم گرم و خشک