محمد ساکی زاده - عضو هیات علمی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
علیرضا خانی حویزاوی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم محیط زیست، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

در بین رودخانه های موجود در استان خوزستان، رودخانه کارون به عنوان پرآب ترین رودخانه استان و کشور به شمار میرود و مهمترین تامین کننده آب شرب و کشاورزی شهر اهواز هست. در سالهای اخیر، متاسفانه به دلیل توسعه ناپایدار در سطح استان کیفیت آب این رودخانه پرارزش در معرض زوال قرار داشته است. هدف از مطالعه کنونی بررسی روند تغییرات کیفیت آب رودخانه کارون در بازه شهر اهواز طی سال های 1389 تا 1392 با در نظر گرفتن پارامترهای کیفی کلیدی تاثیرگذار بر روی کیفیت آب توسط تحلیل عامل هست. نتایج نشان داد که در مورد برخی از پارامترها (نظیر اکسیژن موردنیاز شیمیایی و آمونیوم) کیفیت طی سالهای 1389 تا 1392 تنزل داشته است. در کل میتوان عنوان نمود که به طور نسبی بدترین کیفیت آب طی سال 1389 بوده است. در طی این سالها، مهمترین مشکل در ارتباط باکیفیت آب رودخانه کارون در این بازه مربوط به آلودگی میکروبی به ویژه درزمینهٔ اشریشیاکلی وکلیفرم کل بوده است. نتایج تحلیل عامل نشان میدهد که 13 پارامتر اولیه به 6 عامل که دربرگیرنده 82,15 درصد از واریانس کل داده ها است، کاهش یافتند. براین اساس با توجه به کاهش اهمیت عوامل استخراج شده از عامل اول به عامل ششم میتوان عنوان نمود که مهمترین پارامترهای تاثیرگذاربرکیفیت آب رودخانه کارون در بازه شهر اهواز مربوط به پارامترهای ذرات معلق، کدورت واکسیژن موردنیاز شیمیایی میباشند.

تحلیل عامل، رودخانه کارون، کیفیت آب