معصومه شریفی - دانشجوی دکتری، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
مجید افیونی - استاد، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
امیر حسین خوشگفتارمنش - دانشیار، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

سابقه و هدف: کادمیوم یک از سمی ترین فلزات سنگین برای موجودات زنده است که به راحتی توسط گیاه جذب شده و به زنجیره غذایی انسان و حیوان انتقال می یابد. یکی از منابع اصلی ورود کادمیوم به خاک، ضایعات آلی مختلف بوده که به عنوان کود یا ماده اصلاحی در زمین های کشاورزی استفاده می شود. بررسی جذب و انتقال کادمیوم توسط گیاهان در خاک های آلوده به این فلز اهمیت زیادی دارد. هدف از این پژوهش گلخانه ای بررسی اثر ضایعات آلی مختلف بر جذب و انتقال کادمیوم توسط شاخساره یونجه بود. مواد و روش ها: این پژوهش در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تیمار کود گاوی، لجن فاضلاب و کمپوست با مقدار مصرف 25 تن در هکتار انجام شد. برداشت گیاه یونجه 60 روز پس کاشت انجام گرفت و جذب و انتقال کادمیوم در شاخساره یونجه اندازه گیری شد. نتایج: نتایج نشان داد که بیشترین مقدار جذب و انتقال کادمیوم توسط شاخساره یونجه مربوط به تیمار کمپوست بود. مقدار جذب و انتقال کادمیوم توسط شاخساره یونجه در حضور کود گاوی به طور معنی داری کمتر از خاک تیمار شده با کمپوست و لجن فاضلاب بود. نتیجه گیری: براساس نتایج این پژوهش مقدار جذب و انتقال کادمیوم به شاخساره یونجه به منبع وارد کننده کادمیوم و نوع گیاه بستگی دارد

کادمیوم، ضایعات آلی، یونجه، عامل انتقال