وحید رویانی - استادیار دانشگاه گلستان

حمله حیدری باذل مشهدی یکی از نخستین و مشهورترین حمله هایی است که در قرن دوازدهم سروده شده است. باذل این اثر را در بحر متقارب و قالب مثنوی به سبک و سیاق شاهنامه نوشته است، تعداد ابیات آن بین 20 تا 30 هزار بیت است و شاعر پس از مناجات و نعت رسول(ص) و ولی(ع) داستان تاریخ اسلام را از بعثت پیامبر(ص) تا کشته شدن عثمان به نظم میکشد و داستان در همین جا با مرگ او ناتمام میماند. پس از او چندین نفر کارش را ادامه دادند و تکمله هایی بر کار او سرودند، شاعری به نام نجف در سال 1135ق با سرودن ابیاتی از میان این تکمله ها منظومه میرابوطالب فندرسکی را به حمله حیدری باذل ملحق ساخت و به شکل مجموعهای واحد درآورد. این اثر همانند سایر حماسه های پس از شاهنامه بسیار متاثر از سبک و زبان فردوسی است و گاه این تاثیر در برخی داستانها چنان پیش میرود که به مرحله تقلید میرسد. نویسنده قصد دارد در این مقاله با بررسی تطبیقی و جزء به جزء دو اثر، میزان تاثیرپذیری باذل از فردوسی را در بخشهای مختلف حمله حیدری نشان دهد.

حمله حیدری، باذل مشهدی، شاهنامه، تاثیرپذیری.