سیدمجتبی عابدحیدری - کارشناس ارشد خاکشناسی و ارزیابی اراضی، دانشگاه تهران

ردپای اکولوژیک، بازگوکننده آثاری است که جوامع انسانی در اثر سبک و شیوه زندگی خود، بر طبیعت به جای می گذارند و به عنوان شاخصی برای ارزیابی میزان مصرف انسان و اثر این مصارف بر محیط شناخته می شود. این شاخص پایداری را به طور نسبی وکمی و در مقیاس کلان (کشور، قاره و جهان) بیان می کند. مفهوم ردپای اکولوژیک، اولین بار به وسیله ویلیام ریز و ماتیس واکرناگل در سال 1996 مطرح شد. از سوی دیگر جوامع می توانند با شاخص دیگری تحت عنوان ظرفیت زیستی نیز مقایسه شوند که این شاخص بر اساس ظرفیت اکوسیستم ها برای تولید منابع برای مصارف مورد نیاز جوامع و جذب پسماند های حاصل از این مصارف تعریف می شود. هریک از دو شاخص به تنهایی نمی توانند تصویری دقیق از وضعیت پایداری یک منطقه را نمایش دهد بلکه اختلاف عددی بین ردپای اکولوژیک و ظرفیت زیستی است که مبنای سنجش پایداری در یک منطقه است و از آن تحت عنوان تراز اکولوژیک نام برده می شود.

ردپای اکولوژیک، ظرفیت زیستی، تراز اکولوژیک